Ngày nay với nhiều phương tiện… chuyện bùng nổ thông tin là điều tất yếu.
Ngày xưa người ta nói “Không có gì được che đậy dưới ánh nắng mặt trời” và ngày nay cũng không có gì che đậy được những trang mạng. Và âm nhạc - những ca khúc Boléro - được hát lại “dù có những bài chưa cho phép” vẫn được lan truyền hằng đêm vào những tụ điểm Karaoke, quán nhạc “miệt vườn”… với những “tình thương mến thương” qua giọng hát “già, trẻ, lớn, bé” không chuyên, quả là “Trăm hoa đua nở”.
Tôi rất thích những giọng ca không chuyên này, vì họ ca đơn giản, không màu mè, không giống như ca sĩ “ngoài nớ” hát quá kiểu cách, phùng mang, trợn mắt, quơ tay múa chân… giọng ca âm âm… u u… hát không rõ lời, lên cao như máy bay Mic, xuống thấp như máy cày, có đôi khi nổ như bắp rang…
Xin lỗi, có những giọng ca “miệt vườn” lai “thành thị”, dù chưa được là Ca sĩ ưu tú, nhơn dân, nhưng họ vẫn hát không thua gì một ca sĩ chuyên nghiệp. Nhìn những cô nàng, anh chàng trai trẻ, những anh chị xồn xồn, những bà già, ông già hát Boléro, tôi thực sự xúc động! Có đôi khi họ chơi luôn nhạc Twist, nhạc ngoại… Và tất cả những con người ấy “hát hay hơn múa”.
Hòa âm, phối khí với những nhạc công quen mặt mà không biết tên. Một Ghi-ta Bass, một Solo, một Accord, một trống đơn… đã làm nên một đêm đêm nhạc đình đám, vời những giọng ca “lạ”, người nghe dù khó tính đến đâu, vẫn chấp nhận được! Một ngày, bận bịu với cơm áo gạo tiền, tối họ tập hợp về đây đủ thành phần, đủ mọi lứa tuổi để hát chơi cho vui, để quên đi nhọc nhằn, “hay hát hơn hát hay”.
Điều đặc biệt họ không bao giờ hát nhạc Đỏ, nhạc Xanh, mà họ chỉ hát nhạc Vàng, nhạc Tím. Hát nhạc Vàng, nhạc Tím…, để những người già nhớ lại kỷ niệm vui buồn của những ngày Chiến tranh, còn người trẻ sinh sau 1975 để biết ông cha chú bác của chúng thời ấy sống với Chiến tranh như thế nào?
Tôi cũng thường xuyên lên mạng nghe những chương trình và những giọng ca này. Và nơi đây, tôi cũng tìm lại được những bài hát cũ đã mất tích trong tôi từ lâu. Nay bỗng dưng nghe lại, tôi thấy những kỷ niệm những ngày xa xưa ấy hiện về, nghe mà xúc động, thương nhớ dâng trào.
Nhạc trước 1975 nhiều quá, chỉ có Tề-Thiên-Đại-Thánh mới nhớ hết được!
Tôi đã từng viết:
-Bài hát nào cho chúng ta nhiều kỷ niệm khó quên, đó là bài hát hay?
Và trong những chương trình “Boléro – Tình thương mái lá…”, tôi đã bắt gặp “một bà già”, nhưng giọng ca còn khá trẻ, hát ca khúc ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ của Trúc Phương. Trong chiếc áo dài nền nã, nhịp bước chân nhẹ nhàng, tay nâng Micro có vẽ chuyên nghiệp, và những luyến láy phát ra nghe… rất là Boléro!
Chiến tranh miền Nam trải dài “Bốn vùng Chiến thuật”. Một vùng đất mà súng đạn, bom chùm, xe tăng, máy bay, lính tráng… nhiều hơn nắng, gió, cát… chạy dài từ vĩ tuyến 17 xuôi về Nam. Có thể nói, không lấy gì là cường điệu: Nơi nào có đất, có nước, có con người sinh sống, kể cả trường học… là nơi đó có chiến sự. Tất cả những vùng đất khắp miền Nam đều quen thuộc, chỉ trừ Tomorong, Dakto, Krek, Snoul, Charlie … “Tên vẫn chưa quen người dân thị thành” (Người ở lại Charlie – Trần Thiện Thanh).
Tôi tự nhận mình là một tín đồ Boléro, và tôi đã mê Boléro của Trúc Phương, tôi có nhiều nhạc và CD Trúc Phương. Nhưng khi nghe ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ, tôi thấy lạ và hình như đây là lần đầu tôi nghe ca khúc này!
Trước sự “kỳ lạ”, nên đêm qua khó ngủ, nên tôi thức dậy sớm hơn mọi khi… tôi lục tung chồng nhạc cũ và bắt gặp bản nhạc in rời ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ. Tôi có bản nhạc này nhưng tôi không biết, nên đã gọi điện thoại để hỏi bạn bè khắp nơi! (Tôi về già hay quên, những cái quên rất dễ thương, như quên… tiền! Và thường xuyên quên uống thuốc)
Tôi đã từng viết trong những bài “cảm nhận” về nhạc Trúc Phương:
-Ở đâu có nhạc Trúc Phương là ở đó có ca sĩ Thanh Thúy.
Nhưng, tại sao Thanh Thúy không ca bài hát này? Vì dù sao ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ cũng là một nhạc phẩm Boléro… khá hay!
Và tôi thắc mắc tiếp:
-Trúc Phương viết bài hát này, ở một vùng đất lạ là vùng đất nào?
ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ được cấp giấy phép số 2285 BTT ngày 2.10.1968 do Việt Nam nhạc tuyển phát hành. Ca khúc này đã được thu thanh vào dĩa Việt Nam với giọng ca Duy Khánh và Ban nhạc Nghiêm Phú Phi hòa âm.
Mời các bạn lên mạng nghe Duy Khánh ngân nga ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ.
Duy Khánh thành công ở hai phương diện “nhạc sĩ và ca sĩ”, anh cũng là ca sĩ rất kén chọn bài, khi hát một ca khúc, anh hát ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ là một sự chọn lựa không lầm ca khúc này.
ĐÊM TRÊN VÙNG ĐẤT LẠ, Gamme La Thứ, Boléro:
“… Ngày tạm dừng chân bước quân hành
quán khuya phố nhỏ trông mưa sự tình
Vào cuối tháng đến đêm này vui túi nhỏ cạn tiền
vui buổi này nên rượu uống chưa say
Bạn bè mình có dăm người đứa đi đứa ở đứa xa bạt ngàn
Lòng ray rứt lúc nghe hồn loang vết đạn thù
Qua môi buồn nên từ đó căm hờn
Những đôi mươi già nua trước tuổi bởi gian truân đất nước còn dài
Đêm sa vũng lầy thay giấc ngủ ban ngày nên giấc ngủ chưa đầy
Giày trận mòn dốc sương mù mắt đom đóm lửa khi nghe đạn thù
Đường đất nước bước chân dài chưa biết mỏi
ngủ ngồi trên xứ lạ đêm này có đôi chân mình…”
(Nhạc sĩ Trúc Phương thường viết Gamme Thứ, và những nốt giáng Bémol, khi đàn Mandolin rất khó vì những nốt Bémol này)
Tôi tìm nhạc cũ trong những chương trình ca nhạc Boléro miệt vườn.
Và biết đâu một ngày nào đó, những bài nhạc cũ đã mất tích nửa thế kỷ qua, xuất hiện trở lại.
Nhạc vàng đã trải qua một thời kỳ đen tối. Nay được sáng đèn trở lại, do những ca sĩ không chuyên “ngứa cổ hát chơi!”
Xin chân thành cảm ơn những anh chị ca sĩ có tuổi nhưng chưa có tên.
TRẦN-HỮU-NGƯ
(Saigon-Giađinh, 31.7.2025)
