CAMPUCHIA DU KÝ KỲ 4

Hình ảnh đền Angkor Wat

Tất cả du khách đến Campuchia điều quan trọng là để được tham quan đền Angkor một thánh địa cổ và cũng là một trong những kỳ quan của thế giới Angkor tiếng Miên có nghĩa là kinh đô(là do gốc ở tiếng Phạn là Nagara người Khmer phát âm là Nô kor người Pháp ghi lại là Angkor) Wat có nghĩa là chùa và Thom là lớn. 

Buổi sáng ngày đầu tiên ở TP Siemreap(Siemreap trong tiếng Miên có nghĩa là đánh bại hay chiến thắng quân Xiêm tức Thái lan) chúng tôi được cô hướng dẫn dặn dò là phải ăn mặc gọn gàng đi giày gót xẹp vì khi vô thành phải đi bộ nhiều và leo lên “thiên đường” Sau bửa ăn sáng ở khách sạn đoàn người bắt đầu đi tham quan khu đền nổi tiếng này . Chương trình buổi sáng đi thăm thành Angkor Wat(người Việt dịch là Đế Thiên) rồi tới Angkor Thom (Đế Thích) và các ngôi đền khác trong khu vực Buổi chiều được lên đền Bakheng để xem cảnh mặt trời lặn Xen giữa

việc tham quan hai di tích lịch sử nổi tiếng này có hơn một giờ nghỉ ngơi trong khách sạn sau bữa ăn trưa nhưng nếu du khách nào muốn đi Biển Hồ thì ở lại xe (và đóng tiền mua vé đi Biển Hồ) Một số khách đồng ý đi Biển Hồ(trong đó có gia đình tôi) vì đã qua tới đây rồi cũng nên đi cho biết và luôn tiện làm từ thiện giúp cho người Việt sinh sống ở Biển hồ vốn rất nghèo.
ANGKOR WAT NIỀM TỰ HÀO VÀ LÀ BIỂU TƯỢNG CỦA NƯỚC CAM
Cầu đá ngang qua hào để vào đền Angkor Wat

Thư viện
Một góc đền

Angkor Wat cách TP Siemreap về phía Bắc khoảng 7 cây số và theo nghĩa trong tiếng Miên là TP chùa Kiến trúc này từ lâu là biểu tượng cho nước Campuchia vì trên lá cờ của quốc gia này có hình năm ngọn tháp ở đây.
Angkor Wat là một quần thể kiến trúc vĩ đại chiếm một diện tích rộng hơn 1300m dài 1500m với một hào nước bao bọc thành lũy rộng 200m
Đền này do vua Suryavarman xây cất vào khoảng năm 1122 tới 1150 mới hoàn tất (hơn 30 năm) riêng các công trình điêu khắc thì phải mất gần 200 năm (2 thế kỷ) mới xong!Đây là ngôi đền thờ thần Vishnu của đạo Hindu(Bà la môn) trong lúc nhà vua còn sống và làm lăng mộ sau khi vua chết vì thế cổng chính của đền quay về hướng tây khác hẳn với các kiến trúc khác trong khu vực đều quay về hướng đông.Du khách thường đến Angkor Wat vào lúc sáng sớm để chụp hình mặt trời mọc từ sau những ngọn tháp rất đẹp
Đoàn khách du lịch chúng tôi đến đây khoảng gần 8g sáng Sau khi mua vé và chờ chụp hình scan thẳng vào vé (vé này được sử dụng trong vòng một ngày và mỗi lần đến thăm một đền trong khu vực đều phài trình vé do đó hướng dẫn dặn dò du khách kỹ lưỡng giử lại vé) Từ ngoài vào chúng tôi đi qua một cây cầu đá có mặt rất rộng giống như một con đường rất dài 230m để vượt qua một hào nước rộng mới tới được cổng đền .Qua khỏi cổng đền là một con đường khác nửa dái 320m và cũng khá rộng mới vào được đền chánh Hai bên đường có hai đền nhỏ là thư viện và nhà bếp tất cả đều bằng đá và cũng bị hư hỏng Đường vô đền phải đi khá xa (trong kiến trúc muốn nhìn rõ môt công trình ta phải nhìn nó từ một nơi xa gấp 2 lần bề ngang của nó Những nhà kiến trúc ngày nay gọi là tỷ lệ vàng và điều đặc biệt là từ xưa cổ các nhà xây cất đền Angkor cũng đã biết được điều này!) nhờ vậy có thể quan sát toàn diện ngôi đền và ta sẽ được nhìn thấy những hình ảnh hài hòa với đầy đủ năm ngọn tháp vươn cao lên bầu trời xanh Tháp ở giữa cao nhất với chiều cao 65m bốn tháp xung quanh thấp hơn. Khi vào đến bên trong đền du khách sẽ vô cùng ngạc nhiên và thán phục kiến trúc vĩ đại này ! Một khối đá sừng sững khổng lồ trơ gan cùng tuế nguyệt mà cách đây gần cả ngàn năm khi trình độ xây cất chưa có những công cụ tối tân yểm trợ thì chỉ với sức người không biết bằng cách nào người ta có thể di chuyển những tảng đá nặng kinh khủng như thế để đưa lên một đô cao như thế này !Thật khâm phục kỳ công của người xưaVà không biết làm sao  các khối đá được nối liền với nhau mà không dùng vật liệu xây cất nào như các kiến trúc của thời nay

Các vũ công Apsara

Hình điêu khắc trên đá


Chữ viết khắc trên vách đá


Chạm trổ tinh vi  trên cửa đền

Tới trước đền chánh hai bên có những hành lang rất xa và rộng  .Tầng một của tháp được bao quanh bởi một bức tường đá gồm tám bức phù điêu mỗi bức rất cao và rất dài (có thể dài từ 50 tới 100 m)Trên các bức phù điêu bằng đá này người ta tạc tạc những cảnh nói về chiến tích cũa vua Suryavarman,cảnh làm thuốc trường sinh,cảnh thiên đàng ,địa nguc,thấn thánh đánh với ác quỉ…Leo lên những bậc cấp (cũng bằng đá) cao dần và bước ra sân đi vòng qua một tầng tháp cao nhứt.Đền Angkor Wat có ba tầng tháp Tầng thứ nhứt cao 6m bên tay mặt có nhiều tượng Phật Theo lời hướng dẫn viên tuy đền được xây cất khi Cao Miên còn chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo nhưng sau đó cũng là một ngôi chùa nên có đem tượng Phật vào thờ .Tầng thứ hai cao 13m chung quanh là một bức tường trên đó điêu khắc khoảng 1700 hình các vũ công apsara ,đặc biệt là các vũ nữ này đều khác nhau ,y phục ,nữ trang ,kiểu tóc ,các điệu múa đều khác nhau không cô nào giống cô nào Các nữ vũ công để ngực trần được điêu khắc y như thật rất sắc sảo và xinh đẹp.Sau năm 1979 nhiều vũ sư đã tới đây nghiên cứu hình ảnh khắc trên đá này để bổ sung vào điệu vũ apsara cổ truyền Tầng thứ ba cao 43 m,đây là nơi thờ phượng mà ngày xưa chỉ có vua và các vĩ tu sĩ mới được leo lên Đó là một bực thang bằng đá cao nghệu mà bề ngang chỉ đủ để một bản chân độ dốc của thang đá này khá thẳng đứng Tương truyền ngày xưa khi tế lễ xong thì các tu sĩ phải xuống thang bằng bề lưng vì phải hướng mặt về phía thần thánh xem ra thật là nguy hiểm vô cùng (tôi cứ tưởng tượng họ ăn mặc lùm xùm khi tế lễ rởi bước xuống rủi ro vấp phải quần áo trợt chân hoặc bước hụt nấc thang thì kể như xuống…địa ngục gặp diêm vương ngay) Ngày nay nghe nói sau khi xãy ra tai nạn cho một du khách nên thang đá này đã cấm leo lên người ta làm một thang mới có tay vin ở phía sau để cho các du khách leo lên tầng tháp cao nhứt mà trong tiếng lóng của dân du lịch gọi là “ lên thiên đường”( nhưng tôi vốn sợ độ cao và chen lấn cũng như không tin tưởng mấy vào bảo hiểm của công ty du lịch nên không dám trèo lên!)

Tầng cao nhứt của ngôi đền
Nức thang lên ''thiên đường''


Rất nhiều du khách chờ leo lên tầng cao nhứt
SỬ THI RAMAYANA
Đây là một câu truyện viết bằng thơ với 48000 dòng thơ kể chuyện về cuộc tình duyên của hoàng tử Rama và người vợ thủy chung là nàng Sita Chuyện được tóm tắt như sau
ở kiếp thứ bảy thầnVishnu hiện thân là hoàng tử Rama con vua Dasaratha nước Kosala  Tuy là con trưởng và có nhiều tài đức nhưng vì bị dì ghẻ là Kaikeyi ghen ghét nên không được truyền ngôi.Rama và vợ là Sita bị đày vào rừng sâu cùng với em trai là Lakshmana
Quỉ vương Ravana ở đảo Lanca hình thù kỳ dị lại có pháp thuật cao cường lập mưu cướp nàng Sita về làm vợ nhưng bị Sita cự tuyệt Với sự giúp đỡ của tướng khỉ Hanuman Rama đánh với quỉ môt trận kinh hoàng Sau đó Rama giết được quỉ và cứu được Sita Nhưng sau đó Rama nghi ngờ tiết hạnh của Sita và ghen tuông dữ dội không muốn nhận nàng làm vợ Để tỏ lòng trong sạch nàng Sita đã đi vào đóng lửa thần lữa biết nàng trong sạch nên đã cứu nàng
Hai người trở lại Kosala và Rama trở thành vua của nước này Người dân trong nước lại nghi ngờ tiết hạnh nàng Sita và cho là vì nàng không trong sạch nên khiến đất nước bị đói kém Khi Sita mang thai Rama tin theo dân chúng đã đem nàng Sita vào rừng sâu để sinh sống Sita sinh được hai con và nươi khôn lớn nàng cho con về hoàng cung tìm cha Rama đón nàng về cung nhưng một lần nữa lãi yêu cầu Sita chứng minh sự trong sạch của mình Sita cầu thần đất Lòng đất mở ra Một chiếc ngai vàng hiện ra Sita ngồi lên ngai vàng và từ từ vĩnh viễn đi vào lòng đất Rama hối hận  khóc lóc van nài thần đất trả nàng lại nhưng không được nữa..Cuối cùng thì khi Rama về trời chàng trở lại nguyên thủy là thấn Vishnu còn Sita chính là nữ thần Lashmi xinh đẹp Sau năm 1975 chuyện này ở VN được dựng thành tuồng cải lương và tuồng chèo Nàng Sita rất ăn khách…
Qua câu chuyện nàng Sita thấy được luân lý lạc hậu xem thường phụ nữ  không những chỉ ở Trung Quốc VN mà ngay cả ở Cao Miên lúc nào cũng khắt khe quan trọng nghi ngờ sự trong sạch cùa người đàn bà khiến cho người phụ nữ chịu nhiều đau khổ thiệt thòi…
ANGKOR THOM VÀ NỤ CƯỜI BAYON  HUYỀN BÍ

Cổng thành phía nam Angkor Thom




Cảnh đổ nát ở đền ANGKOR THOM

Sau khi viếng thăm đền Angkor Wat đoàn du lịch lại tiếp tục viếng Angkor Thom Lúc này xãy ra một câu chuyện là trong đoàn có một khách nam…đi lạc nên cả xe ngồi chờ hơn nửa tiếng đồng hồ trong khi bà vợ đi cùng đã ra xe trước ! Cô hướng dẩn cằn nhằn và dưới áp lực của cả đoàn thì bà vợ được mời xuống để …chờ chồng (cùng với phụ lái ở lại đi xe tuk tuk đến Angkor Thom sau ! )Xe chạy thêm một đoạn và ngừng trước cổng phía nam của thành Angkor Thom. Angkor Thom là kinh đô của đế quốc Khmer vào thế kỷ thứ 13 được xây dựng vào khoảng năm 1181 tới 1220 dưới thời vua JayavarmanVII sau khi ông chiếm lại kinh thành từ tay người Chiêm Thành Toàn bộ khuôn viên nằm trong một khu vực hình vuông mổi bề dài 3km theo chu vi thành là hào nước rộng 100m hồi đó hào này nuôi rất nhiều cá sấu để ngăn chặn kẻ thù lội qua Sau hào là một bức tường đá cao 8m dày 1m Các viên đá được xếp rất khít khao và vẩn còn bền vững tới bây giờ Tường thành gồm 5 cổng tường phía đông có hai cửa còn ba cửa khác ở các hướng tây,nam và bắc Mỗi cổng thành là một công trình kiến trúc vĩ đại  Trước cửa nam có chiếc cầu bắt qua hào để du khách vào khu trung tâm Hai bên cầu có 54 tượng thần đang ôm rắn thần bên kia cũng có 54 tượng quỉ cũng ôm rắn thần các tượng này đã bị hư hại rất nhiều có một số bị cụt đầu có cái được phục chế Cổng  thành làm bằng đá có tạc tượng thần Bayon 4 mặt  hai bên có tượng voi ba vòi đang hút nước từ dưới hào lên   Vi xe lớn không được vào cổng thành  nên cả đoàn du lịch phải sang xe nhỏ để vào thành (xe nhỏ chở 25 người nhưng chở luôn cả đoàn gần 40 người ,dĩ nhiên là ai lên xe sau phải đứng ) Xe chạy xuyên qua một cánh rừng già và qua vào bên trong đền chính Bayon(chữ Bayon theo nghĩa tiếng Miên là bùa ngãi)Phía trong có nhiều kiến trúc như đền Baphuon ,khu hoàng gia,quảng trường voi,quảng trường vua cùi… Vì không đủ thời gian nên đoàn du lịch chỉ viếng thăm đền Bayon mà thôi.

Nụ cười Bayon

Rất nhiều nụ cười khác nhau trên mặt các pho tượng

Nhìn chung đền Angkor Thom có vẻ đổ nát hoang tàn hơn Angkor Wat ,có những khu vực mà cột đá bị gãy đổ ngỗn ngang và có nhiều bức tượng bị hư hỏng .Toàn bộ khu đền có chiều dài 160m rộng 140m có ba tầng tường thành phía ngoài cũng được điêu khắc với những phù điêu rất mỹ thuật Có phù điêu mô tả một trận chiến giữa quân Khmer và quân Chiêm Thành mà trang phục của Vua ,tướng lảnh,quân lính đều được chạm trổ tỉ mỉ Có bức mô tả cuộc sống thường ngày của người dân như người đọc sách,người đàn bà đang sanh đẻ,cảnh chợ búa, khu gái điếm,đánh cá…tất cả như một bức tranh sống động với thú vật ,hoa lá được chạm khắc nên đá rất công phu tài tình.. Trên các cây cột là hình ảnh các vũ công apsara đang uốn éo (tượng apsara ở đây khác với tượng ở Angkor Wat là các vũ nữ có mặc áo)Khi leo lên tầng hai chúng tôi thấy có rất nhiều tượng thần Bayon bốn mặt.Có tất cả 54 tượng tổng cộng là 216 mặt khác nhau.Con số 54 này tượng trưng cho 54 tỉnh thành của đế quốc Khmer thời hùng mạnh Đặc biệt là mỗi tượng đều có nụ cười khác nhau có nụ cười may mắn, nụ cười nhân hậu ,nụ cười bao dung, nụ cười trầm mặc ….tất cả như tỏa ra một điều huyền bí vì khi du khách đi đến đâu cũng gặp những mặt người như đang mỉm cười nhìn theo mình! Theo một bia ghi chép lại để trang trí cho các tượng này ngưới ta phải dùng đến 5 tấn vàng ,5 tấn bạc và 40000 viên đá quí Và tảng đá làm nền chân điện thì cho đến nay cũng còn là một bí ẩn vì là một khối đá nguyên khối cao 25m mặt đá rất rộng để đủ chứa trên 50 ngọn tháp lớn nhỏ có ngọn cao tới hơn 40m Không hiểu người xưa làm cách nào để lấy được nguyên khối đá khổng lồ này và di chuyển được cho tới nay vẫn còn là một điều bí ẩn…Rất tiếc là qua thời gian thăng trầm của lịch sử tang thương các pho tượng nghe nói trước kia được mạ bàng vàng bạc thì hôm nay vàng bạc không còn nữa chỉ thấy những pho đá khổng lồ vẫn sừng sửng như mỉm cười ngạo nghể trơ gan cùng tuế nguyệt (thử tưởng tượng ngày vàng son cũ của quá khứ thì đền Bayon này rực rỡ cả một góc trời) Khi được tận mắt nhìn thấy các kiến trúc đá thật hoành tráng và kỳ bí này ,với những kỹ thuật điêu khắc trên đá công phu tỉ mỉ kỳ công thật phải khâm phục tổ tiên người dân Campuchia đã tạo dựng một kiệt tác văn hóa kiến trúc có một không hai trên thế giới Vì thế khi người Pháp lần đầu tiên khám phá ra  thánh địa này bị chôn lấp trong rừng già thì người dân Campuchia còn ngạc nhiên không tin tưởng ở sức con người có thể tạo dựng ra được Họ nghĩ là Tiên Phật Thần Thánh trên trời đã xuống giúp họ làm nên để ban tặng cho dân chúng Vương Quốc Chùa Tháp!


Ảnh vũ công ở đền Angkor Thom  với y phục khác các vũ công apsara ở Angkor Wat


Một tượng Phật ở đền Bayon

(Mời xem tiếp  Đền Ta Prohm nơi quay bộ phim Bí mật ngôi mộ cổ và bài viết về biển Hồ )