TÌNH NGUYỄN BÍNH VỚI RƯỢU XUÂN-HOÀNG YÊN LINH

Linh Hoang My

To Me

Today at 3:02 AM

( Xin chị đăng bài này sau khi có chỉnh sửa.Cám ơn chị.LINH)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

            

Ảnh nhà thơ Nguyễn Bính

                  Tình Nguyễn Bính Với " RƯỢU XUÂN "

                                 RƯỢU XUÂN

                      Cao tay nâng chén rượu hồng
               Mừng em...em sắp lấy chồng xuân nay
                     Uống đi ! Em uống cho say
              Để trong mơ sống những ngày xuân qua
                    Đây tình duyên của đôi ta
              Đến đây là...đến đây là...là thôi
                   Em đi dệt mộng cùng người
              Lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh
                                             Nguyễn Bính

             Khi đọc tựa của bài thơ,vẫn nghĩ hẳn tác giả viết về ngày xuân,về chén rượu đầu xuân vốn khởi đầu cho câu chuyện năm mới...Chén rượu cũng là để tống biệt năm cũ để chào đón năm mới vơi bao niềm tin,hi vọng trong cuộc sống . Nhưng không,ngay từ hai câu thơ đầu

                          Cao tay nâng chén rượu hồng
                    Mừng em,em sắp lấy chồng xuân nay ...

               Đến đây,ta mới chợt hiểu thì ra Nguyễn Bính mượn rượu,mượn xuân để viết lên tâm sự,nỗi lòng của mình cho...đoạn kết của một mối tình .Và chắc hẳn một điều ,với Nguyễn Bính là một chuyện tình mà đã gắn bó rất sâu nặng,vi vậy tâm trạng của tác giả với tâm tình chân thật,sâu lắng dành cho cuộc chia ly.Mừng cho người yêu bước theo chồng trong mùa xuân vẫn còn âm vang tiếng pháo mà nỗi buồn nhà thơ đã kìm nén lại ... Dẫu vậy,kỷ niệm của một chuyện tình vẫn dằng xé,nỗi đau vẫn thấp thoáng trong nghĩ suy,chẳng thế Nguyễn Bính đã giục người yêu :

                          Uống đi!Em uống cho say
                  Để trong mơ sống những ngày xuân qua
                         Đây tình duyên của đôi ta
                    Đến đây là... đến đây là...là thôi ...

             Tình yêu không phải là bài toán nên chẳng bao giờ có chung một định nghĩa  cả .Mỗi cuộc tình,mỗi người trong cuộc có cách ứng xử với cuộc tình khác nhau.Bài thơ ghi lại chuyện tình tan vỡ được Nguyễn Bính viết đã hơn một phần hai thế kỷ nhưng tình cảm,hình ảnh tác giả nói lên cũng không khác gì hiện tại dẫu cuộc sống đã đổi thay nhưng tình yêu đích thực chân thành từ con tim vẫn là tiếng lòng tha thiết .

                        Em đi dệt mộng cùng người
                     Lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh .

              Hai câu thơ rất thật như một lời tâm sự của người bị tình yêu phụ bạc với chính mình,không hoa mỹ cũng không giận hờn,oán trách mà như có một chút gì ...cam chịu.Phải chăng đó chính là tình yêu trọn ven,yêu thật với lòng dẫu đường tình không cùng chung bến đổ vẫn chân thành mong cho người mình yêu được...hạnh phúc vì tình yêu không phải chỉ cho riêng mình mà còn mưu cầu cho cả người mình yêu . Dầu vậy,khi chén rượu đã vơi,hơi xuân đã nhạt theo thời gian thì nhà thơ nhận ra " lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh" . Và chính lúc này nỗi đau sẽ thấm dần,sẽ đi theo suốt cuộc đời để cứ mỗi mùa xuân đến,hình bóng cố nhân lại trở về ...

              Đọc Rượu Xuân để nhận ra tình yêu,nói cho cùng cũng có số phận của riêng nó . Sự ngang trái,chia ly,cay đắng nghiệt ngã trong tình yêu dẫu chẳng ai mong muốn nhưng hình như nó cứ song hành trong tình yêu -Hạnh Phúc - Đổ vỡ . Và cũng chính thế nó làm cho tình yêu thêm hương sắc,thêm vị ngọt lẫn chua cay để tình yêu cứ mãi là khúc ca nồng thắm mà ai cũng mong muốn được,ít ra một lần trong đời được đi qua và cuối cùng cũng là cất giữ làm kỷ niệm .

               Nếu với TTKH,tâm sự của một người lên xe hoa nghĩ đến người mình yêu,đến nỗi đau khi mà người yêu nhận ra một sự thật phủ phàng để rồi thảng thốt kêu lên " Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng / Trời ơi người ấy có buồn không ." thì với Nguyễn Bính tâm trạng của nhà thơ như là một sẻ chia,một cảm thông vì chợt hiểu...có níu kéo mọi chuyện cũng đã ván đóng thuyền,kỷ niệm,ân tình cũng không thay đổi được thực tại của tan vỡ."Đây tình duyên của đôi ta/Đến đây là...đến đây là...là thôi...".Có phải,tình yêu chân thật là tình yêu mà cả hai đều luôn mong muốn mưu cầu hạnh phúc cho nhau.Nếu là vậy,quả thật Nguyễn Bính đã đến với tình yêu bằng cả trái tim chân thành và cũng đã nói hộ cho biết bao mối tình vốn đẹp như bức tranh để có thể đi vào thi ca và ở lại với tình yêu muôn thuở.

               Bài thơ là một khúc ca cho tình yêu...ngang trái,nhưng những câu thơ lục bát mà Nguyễn Bính viết lên vẫn cho ta cái âm hưởng rất gần với ca dao mà trong những nhà thơ tiền chiến,có lẽ Nguyễn Bính là thi sĩ mang đậm phong cách dân giã,nhất là với hình ảnh vùng nông thôn Bắc bộ / Nhà nàng ở cạnh nhà tôi-Cách nhau cái giậu mồng tơi xanh rờn/.Hình ảnh một miền quê được tác giả viết lên bằng ngôn ngữ thi ca rất bình dị,như là một lời thì thầm nhỏ to gởi đến người mình yêu....hàng xóm .Thơ của Nguyễn Bính hấp thụ tinh hoa của ca dao,dân ca,thơ của Nguyễn bính rất phổ cập  ở lại trong lòng người đọc Và với khả năng lục bát nhuần nhuyễn của Nguyễn Bính đã cho ta một bài thơ tình  nhẹ nhàng,một cảm giác buồn ray rứt nhưng lại rất gần gũi.
                                                                                                        Hoàng Yên Lynh.
                                                                                                           Đateh,7.2014

                       * Nguyễn Bính tên thật Nguyễn Trọng Bính
                             sinh năm 1918 và mất năm 1966
                                  Quê quán Vụ Bản-Nam Định.
                                  Những tác phẩm tiêu biểu : 
                        - Chân quê - Lỡ bước sang ngang - Tâm hồn tôi
                             - Hương cố nhân - Ngàn cửa sổ .
                                  - Người con gái ở Lầu Hoa .


Nguồn: từ email của TG HYL gửi lamngoc để chia xẻ với bạn đọc blog NM.
NM cảm ơn TG HYL đã chia xẻ những bài viết hay.

LỜI RU CỦA MẸ - NHAC & LỜI TRẦN NHÀN

https://www.youtube.com/channel/UCzBJ_0vbmkS-IpwQwEdizdQ
LỜI RU CỦA MẸ
NHẠC, HÒA ÂM: TRẦN NHÀN
CA SĨ:MINH TIÊN
VIDEOCLIP: PHÚ ĐOÀN
 Nhạc hay , ca sĩ trình bày rất truyền cảm , clip đẹp.
NM cảm ơn Trần Nhàn với 2 sáng tác về Mẹ rất hay và có ý nghĩa trong mùa VuLan, đồng thời cảm ơn La Thụy đã làm clip và shared link để chia xẻ , cùng tất cả bạn bè ở blog , facebook và youtube đã nghe nhạc

MÙA VU LAN MỜI NGHE BÀI HÁT MẸ TÔI - NHẠC & LỜI CỦA TRẦN NHÀN

MẸ TÔI
NHẠC & HÒA ÂM: TRẦN NHÀN
CA SĨ: PHƯƠNG LINH
VIDEO CLIP: PHÚ ĐOÀN

BÓI KIỀU - TIỂU PHẨM VUI CỦA KHA TIỆM LY

                     BÓI KIỀU

         Để biết vận mạng sắp tới, người ta có đủ “pháp môn”. Từ rắc rối nhứt như độn giáp, tử vi, nhân tướng học, Khổng Minh thần số; đến đơn giản như bói bài, xin xâm, xin keo, và … Bói Kiều

Thực ra Bói Kiều cũng không đơn giản chút nào nếu theo sách vở. Cũng vì không đơn giản, nên lũ sinh viên chúng tôi “đơn giản hoá” theo cách chúng tôi: Để ngay ngắn cuốn Kiều trước mặt rồi chấp tay thành tâm khấn nguyện cụ Tiên Điền.  Xưng tên họ, bày tỏ điều muốn biết ở tương lai, hay gì gì đó…, nói gì cũng được, nhưng câu cuối phải là: “Con xin chọn hai dòng 11,12 (thí dụ vậy) từ trên đếm xuống. (hay từ dưới đếm lên tuỳ thích), xin cụ chứng minh.”

Rồi người muốn bói, dùng ngón tay cái  “rẹt rẹt” vào những trang Kiều như “bác thằng bần” “rẹt, rẹt” bài vậy! Xong bấm vào một chỗ tuỳ thích, rồi đếm số dòng mà đã “nguyện” lúc nãy. Việc cuối cùng là đọc lên hai dòng đó, tức hai câu lục bát, cho mọi người cùng… “bàn”!

“Bàn Kiều” vốn cùng huyết thống với “bàn xâm”, “bàn số đề”. Nó lắt léo như cái lưỡi không xương của “thầy bàn”, và rất đúng sau khi… đã có kết quả!

Phương pháp  Bói Kiều của chúng tôi đơn giản như vậy. Không cần âm dương ngũ hành, không cần thái cực lưỡng nghi mà đúng phong phóc (?). Xin kể ra đây những linh nghiệm có thể nói là  vô cùng. (còn những lần trót lớt xin ém lại!).

Tâm Cận là người chế ra lối bói Kiều nầy, và cũng là người… “khai bói” đầu tiên. Số là một lần nó bị mất cái bóp, trong đó chứa nhiều giấy tờ tuỳ thân, mà quan trọng nhất là giấy hoãn dịch (tạm hoãn nhập ngũ), tờ giấy tối quan trọng của thanh niên trước năm 1975. Mất nó , thì mặt thất thần, nhăn nhó chẳng khác “mặt mất sổ gạo” thời bao cấp! Bí quá, nó bèn “Bói Kiều” như nói ở trên, và được cụ Tiên Điền phán:

“Một vùng cỏ mọc xanh rì,

Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu!”

Cà bọn trong phòng trọ cười rần:

- Đúng rồi! Đúng rồi! Hay quá! “Thấy gì nữa đâu” là mất tiêu thiệt rồi!

Một  “thầy bàn” nghiêm nghị bảo:

- Mầy nhớ lại coi mầy có chui vô chỗ rậm rạp nào, mà kế bên có khe nước không?

Lại cười rần, “thầy bàn” đạo mạo:

- Nghĩ bậy! Ý tao nói nó có làm rớt ở lùm cây nào gần bờ hồ, bờ ao gì không?

Như được chỉ điểm, Tâm Cận không nói không rằng, vội lấy xe, hấp tấp đạp đi. Khi về, trình cái bóp cho  mọi người xem với vẻ mặt tươi rói. Cả bọn lao nhao:

- Đâu vậy? Đâu vậy? Hay quá ta!

Tâm Cận, vừa thở, vừa nói, vừa cười toe toét:

- Ngay chóc chỗ bụi rậm và… kế bên vũng nước …tiểu!

Cả phòng ôm bụng cười lăn; một thằng:

- May mắn là không có cha nào “tiểu đường” ngay đó như mầy!

Tiếng lành đồn…sang các phòng bên. Quyển Kiều của Tâm Cận trở thành bảo bối! Sau nó “làm giá”, bảo ai muốn bói  vì chuyện gì  thì phải nói cho mọi người đều biết, nó mới cho mượn! Thâm tâm nó muốn ai cũng biết, để “bàn” cho vui. Thực lòng chúng tôi cũng không tin lắm, phần lớn là tìm chút an ủi, và mua vui cho đở nhớ quê, nhớ cha mẹ. Thế mà phần nhiều “quẻ” lại trúng bon! (thực ra chỉ là xác suất “xấp ngữa” - một trên hai, nhưng nhờ “bàn”, nên mọi việc đều ứng nghiệm…sau chuyện đã rồi! Cũng như “bàn” số đề: “Xời ơi! Nằm chiêm bao ngay chóc, mà lại không mua!”). Đám con gái ca tụng hết lời, rủ rê thêm nhiều tín hữu, và: “Quyển (Kiều) của thằng (Tâm) Cận mới… linh!”(!)

Sự “ứng nghiệm” không sao kể hết, và cũng không thể nhớ hết trong mấy năm đại học. Duy có một lần, mà trong bọn chúng tôi chắc ít ai quên:

Dung Vẹo và Hà Chằn từ cuối dãy, xâm xâm vào phòng chúng tôi. Đã biết “luật chơi”, Dung Vẹo vẹo:

- Anh Tâm làm ơn cho em mượn (quyển Kiều), để em coi tình duyên ra sao. Hì,hì!!

Sau khi làm xong thủ tục đầu tiên, cuối cùng cụ Tiên Điền phán:

“Rõ ràng trong ngọc trắng ngà,

Làu làu đúc sẵn một toà thiên nhiên”

Dung Vẹo đỏ mặt:

- Sao kỳ vậy nè ? Lạc quẻ rồi! Lạc rồi!

Một “thầy bàn”:

- Sao lại lạc? Đúng bon bon rồi còn gì? Nè! Tình duyên thì phải có trước, có sau. Trước “như vậy” thì trúng quá rồi. Hi, hi…xin lại quẻ nữa cho biết tương lai đi!

Dung Vẹo nghe theo, xin lại lần hai:

“Thôi rồi một đoá trà mi…”

Dung Vẹo ngưng đọc, mặt úa như chiếc lá. cả phòng cười vang, bởi ai cũng biết câu sau là:

“Con ong  đã tỏ đường đi lối về!”

Dung vẹo rơi nước mắt, nghẹn ngào: “ Sai rồi! hu hu!”. Trong phòng ai cũng ân hận, im lặng. Hà Chằn tức giận:

- Để tôi! Tôi xin một quẻ, cũng tình duyên đó. Chọn hai câu đầu trang nghen.

Rồi bài bản khấn vái. Trang Kiều lật ra, đột nhiên Hà Chằn gấp lại mạnh, rồi “vèo” một cái về phía Tâm Cận, vừa lôi tay Dung Vẹo, vừa bước nhanh ra cửa, vứa nói:

- Bá láp! Về Dung!

Cả phòng ngơ ngẩn, không biết cụ Tiên Điền phán thế nào mà Hà Chằn giận đến như vậy? Mấy ngày sau chúng tôi mới biết, đó là:

“Màu hồ đã mất đi rồi,

Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!

Quẻ của Hà Chằn, cũng là quẻ cuối cùng!

KHA TIỆM LY

Nguồn: Từ email của TG KTL gửi lamngoc
NM cảm ơn Kha huynh đã gửi tặng một truyện vui.

THƠ ĐƯỜNG XƯỚNG HỌA -LÊ ĐĂNG MÀNH VÀ CÁC THI HỮU

TÌNH THƠ

         Thỉnh họa

Gặp khách tri âm sợ chóng già
Kéo thời gian lại muốn đừng xa
Bao phen mắt ngóng bàn trơ bút
Mấy bận tay đưa ấm nguội trà
Những ước tương phùng nghiêng túi rót
Hằng mơ hội ngộ cạn bầu pha
Chỉ cần ngõ trúc tao nhân gọi
Lãm Nguyệt Hiên* vui đón rộn nhà

                        LÊ ĐĂNG MÀNH

*Nhà LĐM

Mời truy cập đường link này để xem thêm nhiều bài họa mới của các thi hữu Cảm ơn

http://ledangmanh.blogspot.com/2014/07/tinh-tho.html



                


                                 TÌNH THƠ

              Chớ sợ thời gian chớ sợ già
              Gặp người tri kỷ thấy đâu xa
              Thơ văn đồng cảm vui ngòi bút
               Bầu bạn tương thông ấm chén trà
               Ngắm bóng yên hà thêm hứng thú
               Cạn dòng tâm sự  chẳng phôi pha
                Người về nhớ khách tao nhân mãi
                Lãm Nguyệt Hiên  đây một mái nhà

                                                  NHÃ MY

  TÌNH THƠ

         Thi nhân lãm nguyệt trước hiên nhà

         Gió thoảng hương lài sương khói pha

         Ngõ trúc trăng lồng duyên văn bút

         Hiên thơ gió thoảng vị thanh trà

         Thời gian tâm tưởng như ngưng đọng

         Khoảng cách nhân tình chẳng ngái xa

         Thế thái vô thường như thị hiện

         Tình thơ bất luận trẻ hay già

                                       LÊ VĂN THANH

VỊNH LÊ ĐĂNG MÀNH

Quãng Trị quê tôi có cụ già
Hữu hương tầm xạ tất bay xa
Trăm dòng suối đẹp nằm trong bút
Một áng trăng thanh đọng ấm trà
Hứng chí cầm bình tay tự rót
Bất thần xuất ý sắc trời pha
Đăng Mành thi sĩ thiên tiên gọi
Lê họ tao nhân khách hỏi nhà

    CHÂU THẠCH
     ( Đà Nẵng)

BẠN THƠ GIÀ

Tương đồng hoài mộng bạn thơ già!

Cảnh gió diều tung chớ ngại xa

Cái kiếp thi nhân tình nghệ sĩ

Nội tâm hảo ý kể chi trà

Mấy mùa trang trải âm thầm đợi

Một cuộc tương phùng thoải mái pha

Suối cũ Đăng Mành - Mình hẹn ước

Nay mai hội ngộ tại quê nhà!

          
      TRƯƠNG VĂN LŨY

TÌNH GIÀ

Vui cùng bọn trẻ sẽ lâu già?

Nếu bước chung đường chẳng thấy xa.

Chỉ ngại TÌNH THƠ không cốc rượu

Còn lo ẩm thực thiếu chun trà.

Thôi ai ngỡ tưởng đời là ảo

Để kẻ thầm mơ sống cứ pha.

Thế sự thay dần già hóa trẻ

Xem chừng chuyện lạ ở bên nhà.

HẢI RỪNG

28/7/201

VỀ DƯỚI BÓNG QUÊ nhạc: NGUYỄN BÁ VĂN, lời: TRẦN TƯ NGOAN

VỀ DƯỚI BÓNG QUÊ
NHẠC: NGUYỄN BÁ VĂN
LỜI: TRẦN TƯ NGOAN
HÒA ÂM: TRẦN NHÀN
CA SĨ: CHÂU THÙY DƯƠNG
VIDEO CLIP: NGUYỄN BÁ VĂN

THƠ TÂN HÌNH THỨC

 Lời thưa:

Đây là tài liệu từ giấy báo Tân Hình Thức số 4 do nhà thơ Hạc Thành Hoa gửi qua email lamngọc
NM xin đăng lại để giới thiệu  về một thể thơ mới và xin cảm ơn thi sĩ Hạc Thành Hoa đã gửi liên tiếp các số giấy báo Tân Hình Thức để chia xẻ
(tài liệu khá dài NM chỉ copy một phần )

            ***********************************************************************

 Báo Giấy • Tháng 7 năm 2014 • Năm thứ 1 • Số 4

Email: baogiaytanhinhthuc@yahoo.com • www.thotanhinhthuc.org

P.O. Box 1745, Garden Grove, CA 92842___________________________________________________________________________

Thư Tòa Soạn

Với thơ, lời và chữ có thể mất đi, nhưng ý nghĩa còn lại. Thơ Tân hình thức Việt, với cách diễn đạt ý tưởng liền lạc là phương pháp chuyển tải tư tưởng hiệu quả, hơn hẳn những thể loại thơ khác. Vấn đề là những nhà thơ có tư tưởng để chuyển tải hay không. Văn học, bước vào thế kỷ 21, chắc chắn sẽ khác với thế kỷ 20. Với thơ, sau cuộc khủng khoảng về thể thơ vào thập niên cuối thế kỷ 20 ở phương Tây, sẽ là hành trình tư tưởng của thế kỷ 21, vì toàn cầu hóa, những nền văn hóa khác nhau có nhu cầu cất tiếng nói trong một thế giới đa văn hóa. Nhưng thơ Việt đang ở đâu trong hành trình đi tới này? Thơ vần điệu là một thể loại thơ truyền thống, có giá trị truyền thống, không phải bàn nữa. Thơ Tân hình thức Việt đã có lý thuyết và tiến trình hình thành, cũng không phải bàn nữa. Chỉ còn lại thơ tự do Việt? Kể từ thập niên 1960, thơ tự do, vì không kinh qua bất cứ một tiến trình thơ nào, nên dễ rơi vào ảnh hưởng mơ hồ của những chủ thuyết văn hóa: thập niên 1960, với chủ nghĩa hiện sinh, siêu thực, thập niên 1980 với chủ nghĩa hậu hiện đại. Thơ trở thành phương tiện phát ngôn của triết lý, và không còn khả năng chuyển đổi hay tiếp nhận sự chuyển đổi. Và khi những chủ thuyết đó lụi tàn, thì thơ trở thành nạn nhân của chính nó, dậm chân tại chỗ, và không còn biết nơi nào để đến. Nhìn lại thực tế chính trị hiện nay, những cuộc chém giết man rợ của những chiến binh Hồi giáo cực đoan, và mới đây cuộc xâm lược thô bạo của Trung quốc đối với Việt nam, chứng tỏ một nửa nhân loại đang rơi vào vùng tối của nền văn minh. Văn học và thơ phải là những bộ môn độc lập, chuyển tải tư tưởng, đẩy lùi bóng đêm để hướng tới tinh thần nhân bản, và những giá trị nghệ thuật, chứ không phải chỉ lập lại những tuyên ngôn xưa cũ, cách nay cả thế kỷ, thời của những đa đa, siêu thực. Trong tình thế đó, thơ Việt đang đánh mất đi cơ hội để thể hiện sức mạnh của thơ, và đành phải chờ đợi những thế hệ mới hơn, khi những tâm thức cũ đi vào quá khứ, đóng lại cánh cửa thế kỷ 20.

Thiền Đăng

BÓNG

Cái bóng nọ cái bóng

của người đàn ông lại

gần cái bóng kia cái

bóng của người đàn bà

hai cái bóng kia cái

bóng của người đàn bà

vàbóng của người đàn

ông hai cái bóng ở

trên tường gần nhau thật

gần như hai người gần

nhau thật gần ởtrên

giường bóng của chiếc giường

bất động ởtrên tường

như hai cái bóng bóng

người đàn bàbên bóng

người đàn ông bất động

ởtrên giường hai cái

bóng bất động người đàn

ông vàngười đàn bà

gần thật gần bất động.

Thơ • 2

Chu Thụy Nguyên

MỘT ĐOẠN VỀ CON SÓI CÁI

Nó gánh đôi nước trĩu nặng phun

Bắn lè tè bốn bên đáy thùng

Rỉ sét da nó khen khét nắng

Nó vận hai ống quần khỏi đầu

Gối lộ cặp giò trắng phau rươn

Rướn lông đen mồ hôi nó luôn

Rịn thành những hạt tròn nhỏ lấm

Tấm trên chiếc môi phơn phớt râu

Tơ lấm tấm trên hai mi mắt

Cặp vú nó nở nang đong đưa

Theo nhịp bước cứ thoăn thoắt dịu

Quặt đánh quằn cái đòn gánh trên

Vai vậy mà gương mặt nó luôn

Sáng đẹp gánh nước mướn nhưng da

Nó không đen gánh ngày này qua

Ngày nọ gánh từ con lộ này

Qua con hẻm kia thiệt tình nó

Có nhan sắc thiệt tình vóc dáng

Nó nhìn riết rồi lòng mình cũng

Cạ cựa râm ran bắt ra ngồi

Quán cà phê hoài bắt muốn nhìn

Hoài đôi bắp chân trắng muốt săn

Cứng bắt muốn ngắm nghía hoài cặp

Vú căng đong đưa kẽo kẹt vậy

Mà hổng hiểu sao lũ trẻ khu

Trên xóm dưới mắc gì cứ gọi

Nó là con sói cái con người

Ta đẹp nước đẹp cái như vậy

Sói chỗ nào thiệt tội nghiệp con

Nhỏ gánh nước mướn nuôi bà mẹ

Mù gần chục năm rồi còn gì

Chỉ nghe nói đêm đêm cơm nước

Xong nó quất đồ bộ mỏng dính

Vô nhìn con nhỏ ngộ hết biết

Nó rà theo mấy chiếc xe tải

Đậu ven lộ nghe nói mấy bác

Tài kéo nó lên thùng xe thả

Bạt xuống làm tình tới sáng đêm

Nay tài này mai tài kia có

Lẽ cái giống thèm trai bộn vậy

Nên nó mới có hỗn danh sói

Cái chăng? …

Xuân Thủy

BUNG CỞI

Bung bung cởi những mối

tơ vò võ biết bao

năm tháng trời xoắn lại

vì đâu đó không còn

trong lành ...

Khi đó có những người

lặng thầm cởi từng nút

từng nút nhỏ trong mối

tơ rối tinh rối nùi

có những ...

Người đứng ngoài nhìn sự

sống nổi trôi con nước

điêu linh phận người trôi

nổi cảnh dở khóc dở

người đứng ...

Sau sâu trong bóng tối

mờ ngọn đèn leo lét

đoàn tàu thời đại đen

trùi trũi xình xịch sâu

sau người ...

Bung cởi con trăng đầu

súng trăng treo đầu cơn

gió làn mây làn mây

bay ...

08/5/2014

3 • Tân Hình Thức

Biển Bắc

T / RỪNG NGƯỜI

Cô còn nhớ lần đầu

khi bước xuống đường đời

đã hỏi cô như vậy trong

buổi sáng nay khi cô

Bước xuống đường trời lả

hơi sương tình cảnh khi

đó cũng y hệt bây

giờ một rừng người từng

Người như những làn cây

ẩn hiện lờ mờ như

số phận của từng người

giữa rừng người mà dấu

Vết lần đầu là những

viên sỏi không nuôi sống

được một thời còn lần

sau là những mẩu vụn

Bánh khiến lạc lối cả

một đời rồi cô còn

nhớ lần đầu khi bước

xuống đường đời cô đã

Hỏi số phận mong mỏi

những điều gì ở nơi

cô mà số phận chỉ

vòng vo hỏi ngược lại

Rằng cô mong mỏi những

điều gì nơi số phận

mình khi bước xuống đường

đời lại hỏi cô như

Vậy trong buổi sáng nay

khi cô bước xuống đường

đời bước vào rừng người

bước đi với từng người

(cuối 4, không 14)

Hồ Đăng Thanh Ngọc

NGHE NHẠC PAUL MAURIAT

ria mép ông cũng rung lên đánh

nhịp theo đôi tay giữ nhịp tài

hoa và những âm giai từ ánh

mắt của ông thoát ra bay lên

tầng trời bay vào cõi mơ tôi

lay động đám mây cao những sợi

dương cầm gõ lên vầng trán những

đỉnh núi vẫy gọi những triền đồi

trôi đi những lâu đài cổ kính

ngồi đọc lại trang tiểu thuyết của

Victo Hugo những rừng thông

đong đưa những nỗi buồn dịu nhẹ

những mặt hồ phơi niềm mong nhớ

ra hong trước gió và nắng những

cồn cát ngủ say trong mắt con

chồn tôi chui vào đám rong nào

đó nghe tiếng vỗ tay và những

dòng sông bật khóc nước mắt xanh

Nguyễn Thói Đời

NHIỀU

Nhiều khi muốn nói nhiều nhưng

không còn nhiều lời để nói trong khi

còn quá nhiều suy nghĩ mà

chỉ biết lặng im trong căn phòng quá

nhiều bóng tối ngoài phố phường

quá nhiều ánh đèn đêm nay hội hè

ở một đất nước quá nhiều

hội hè để khỏa lấp đi quá nhiều

nước mắt tôi hay một mình

vì đã đi qua quá nhiều niềm vui

phù phiếm giả tạo quá nhiều

điều muốn nói mà không có nhiều lời

để nói tôi đã ngồi im

quá lâu trong căn phòng nhiều bóng tối

30/10/2013Thơ • 4

Khế Iêm

LỬNG LƠ

Vâng nàng không phải là

giấc mơ viển vông nàng

là người tù chung thân

trong thế giới giấc mơ

và tình huống bây giờ

giấc mơ không còn dáo

dác tìm nàng mà bình

thản đến độ dửng dưng

đứng ngoài lề đường làm

như chẳng có chuyện gì

xảy ra chắc hẳn vì

giấc mơ biết rằng nàng

không thể nào thoát khỏi

và sẽ trở về sẽ

trở về khi mà đâu

đâu cũng có tai mắt

của giấc mơ vả chăng

giấc mơ đã từng ở

trong nàng và biết rất

rõ mọi chi tiết về

đời nàng nàng chạy đâu

chạy đâu ngoại trừ ẩn

náu trong lãnh địa của

trống rỗng mà trống rỗng

thì chưa bao giờ chứa

chấp ai không phải là

trống rỗng và nàng không

thể và dĩ nhiên cũng

không muốn trở thành

trống rỗng vì như thế

nàng không còn là nàng

nàng là trống rỗng nàng

chỉ có thể là nàng

nếu nàng sống trong thế

giới của giấc mơ và

mặc dù nàng vẫn biệt

vô âm tín nhưng ai

cũng có thể đọc thấy

hình dạng nàng lửng lơ

giữa đường ranh giấc mơ

và không–giấc mơ còn

giấc mơ thì đang ngó

quanh lưỡng lự không biết

phải bước về hướng nào.

* Giấc mơ biểu thị cho ước muốn chỉ là ước muốn của cuộc đời, còn trống rỗng biểu thị cho ký hiệu, không có bản chất người, theo Roland Barthes.

Hường Thanh

TÔI MUỐN LÊN HUẾ

Chưa từng bước chân bước đến để

nghe Huế thật cảm giác thật chưa

từng trong tôi chưa bao giờ nào

được nhìn thấy bằng mắt thật về

những mùi hương của Huế nơi Huế

mang hình ảnh cố đô những đình

đền cũ kỹ mang cũ kỹ vào

mùi hương của Huế nơi Huế

mà con sông có cây cầu bắt

qua cây cầu chưa lần nào tôi

đi trên ấy chưa lần nào cây

cầu ở lại dưới dấu chân tôi

Tất cả những chưa bao giờ chưa

từng chưa lần nào đã làm tôi

đang nghĩ về người con gái người

mà Huế gói gọn trong tâm hồn

người con gái ấy màu tà áo

bay trên đường bên những đình đền

cũ kỹ những mùi hương cũ kỹ

mà tôi chưa từng bao giờ ngửi

Tôi muốn lên Huế …

4.6.20145 • Tân Hình Thức

MỘT KỶ NGUYÊN MỚI TRONG THƠ

_________________________________

Angela Saunders

Thơ đã là một đường lối để đưa truyền thống, những câu truyện, và văn hoá từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thơ được nghĩ là có trước chữ viết như một đường lối để giúp kể một câu truyện trong một cung cách vừa làm vui tai và dễ nhớ. Lịch sử thấm nhuần đầy những thí dụ về sự kể truyện bằng thơ như là Sử thi Gilgamesh. Người ta tin rằng sử thi này kể câu chuyện của nhân vật trong Kinh thánh [Do thái giáo và Kitô giáo] là Noah [người đã dùng con tàu để cứu tất cả các nòi giống trên trái đất qua trận đại hồng thuỷ] xuất phát ở vùng Mesopotamia [tức Lưỡng hà châu, là Iraq hiện nay] khoảng ba ngàn năm trước Công nguyên. Sử thi cổ nhất nước Anh là Beowolf, được xem là viết giữa khoảng thể kỉ thứ VIII và thế kỉ XI, là truyện kể gồm 3.182 dòng về một chiến sĩ vĩ đại đã đánh bại con quái vật Grendel và cứu được đất nước của chàng. Trong lịch sử cổ đại, Thơ luôn luôn là một đường lối để biểu hiện những tình tự và tình yêu vĩ đại. Ở Istanbul, người ta đã tìm thấy một tấm bảng bằng đất sét nung cổ xưa của Sumeria với một bài thơ tình trên đó mô tả những tình tự về khát khao giữa một nữ tế mời một nhà vua vào phòng khuê của nàng. Lịch sử cũng cho thấy rằng thơ cũng đã được sử dụng để phân tích và phê phán về đấu trường chính trị. Nhà thơ lừng danh Trung quốc là Lí Bạch đã dùng thơ để giúp vui hoàng đế [Đường Minh hoàng, đời Đường, thế kỉ thứ VIII] về những sự kiện đương thời và chính trị, trước khi ông bị bãi xuất khỏi triều đình vào năm 744. Từ thế kỉ thứ IV qua thế kỉ thứ VII, Thơ bắt đầu việc chuyển tiếp từ sự kể chuyện bằng miệng sang lời được viết ra thành văn tự. Cuộc vận động nhiều thế hệ này đã ảnh hưởng lên tác phẩm của những thế hệ tương lai. Thơ, bây giờ được hình thức hoá thành văn tự, đã trở thành phần tử của lịch sử con người; mang tính phi thời gian trong những truyện kể và những tư tưởng được rao truyền, cho phép tương lai một thoáng nhìn vào những kho báu của quá khứ.

Nhà triết học và toán học của Hi lạp cổ đại là Plato (439–347 tr. CN) đã có định nghĩa và công thức riêng cho thơ. Ông chỉ ra rằng các nhà thơ là một sự đại diện cho con người trong hành động, hoặc những hành động của chính họ hoặc những hành động bên ngoài họ. Ông cũng tiếp tục giải thích rằng các nhà thơ có một xung động để thông giải những tình tự và hậu quả của những hành động kia lên những tình tự của họ. Mặc dù Plato không ưa nghệ thuật thơ, sự thông giải của ông hoàn toàn là chuẩn xác. Thơ bất kể thuộc kỉ nguyên nào, ngôn ngữ nào, hoặc hình thức nào đều là một sự đại diện về thị giác cho những trầm tư sâu thẳm nhất của con người. Những cảm xúc và những tình tự mà thơ khơi gợi vượt thoát ngôn từ thuần tuý, cho phép người đọc trở thành phần tử thiết thân với trái tim của nhà thơ. Điều này đã là như vậy qua suốt thời gian. Nhiều phong trào khác nhau đã từng xảy ra để nhìn nhận và tẩm đượm các dạng thức và thể thức (patterns & formalities) trong đường lối mà những tình tự này được đặt vào trong những đoạn thơ. Những phong trào này có thể xếp loại như: (1) những khởi đầu của thơ trước năm 100 Công nguyên; (2) thời trung cổ từ khoảng năm 100 CN đến năm 1500; (3) Kỉ nguyên Tân Thế giới từ 1500 đến 1650; (4) kỉ nguyên tiền hiện đại từ 1650 đến 1800; (5) kỉ nguyên của chủ nghĩa lãng mạn từ 1800 đến 1900; (6) và kỉ nguyên của chủ nghĩa hiện đại trong thế kỉ XX.

Nghiên cứu gợi ý rằng những thay đổi trong truyền thống xảy ra giữa các thay đổi về xã hội và kinh tế trong xã hội. Đi lùi về những cội rễ của sự thay đổi của thơ, chúng ta có thể thấy rằng những sự khởi đầu của việc hình thức hoá Thơ • 6

thơ (poetic formalization) xảy ra trước năm 100 tr.

 CN. Khi nhìn vào tuyến thời gian của những
 phong trào văn học, người ta có thể ghi nhận rằng

trong lúc những sử thi Illiad, Odyssey của Homer

 đang hình thành những cơ sở về giáo dục ở Hi lạp

 Cổ đại, thì Trung quốc đang khởi đầu những truyền thống văn học

qua thơ trữ tình, trong tập

Thi kinh. Ấn độ lúc đó đang trải qua thời đại Anh hùng từ đó xuất phát những giá trị cốt lõi của Ấn giáo như được trình ra trong những

bộ sử thi Mahabharata và Ramayana. Cũng vào khoảng thời gian này, sự sụp đổ của Đế chế La mã xảy ra, xuất phát từ đó nhà thơ Ovidius khởi lên mang lại những hình thức thơ như là song cú bi ca (elegiac couplet), là hai dòng thơ gồm sáu cước và năm cước (hexameter & pentameter). Những tác phẩm của ông được coi là trong số những ảnh hưởng lớn nhất lên những Nhà thơ phương Tây.

Sau những khởi đầu này, chúng ta thấy thời Trung cổ phát khởi từ năm 100 CN đến khoảng 1500. Trong suốt thờ kì này, thời đại kinh điển của Ấn độ phát khởi, mang theo những hình thức kavya của thơ: sử thi triều đình, thơ trữ tình ngắn, thơ tự sự, và kịch thơ. Mẫu hình thơ này bàn tới những lí tưởng phổ quát. Trong suốt thời kì này, văn viết Trung quốc trở nên được phát triển cao độ và Thơ trong Triều đại nhà Đường nở rộ và nhấn mạnh vào lịch sử kinh điển và văn hoá. Những phong cách văn học bằng tiếng Arabic bắt đầu nở rộ khi những hình thức mới bắt đầu hiện xuất: thơ tứ cú, thơ huê tình, và những bài thơ tự sự. Bên trong Châu Âu, thời kì kinh điển cũng bắt đầu hình thành. Những tác phẩm như là Beowolf (trong tiếng Anh) Divina Commedia (trong tiếng Ý) hiện xuất khi những tuyến phân chia quốc tế bắt đầu nhạt nhoà, mang theo với nó trữ tình tình ái và những khởi đầu của thời Phục hưng của nước Ý. Trong suốt kỉ nguyên văn học này, Nhật bản bắt đầu kết hợp quá khứ với hiện tại cùng với những tiếp nối của những bài thơ trong tác phẩm Kokinshu (Cổ kim tập), trở thành không chỉ là tuyển tập các bài thơ, mà là một sự kết hợp với cái xưa để trở thành một cái gì đó mới. Về phía Nam, Ấn độ bắt đầu sử dụng thơ trữ tình để biểu hiện mối quan hệ giữa các tự thân và một sự tín mộ đối với một thần linh, tức là thơ sùng mộ (bhakti).

Vào khoảng năm 1500, chúng ta thấy một sự thay đổi xảy ra vòng quanh thế giới khi thời Phục hưng khởi sự diễn ra và “Tân thế giới” [tức là Châu Mĩ] được khám phá. Đây là một thời gian của tiến bộ khoa học và sự khám phá ra các lục địa của Châu Mĩ. Thơ bắt đầu trở nên được phong cách hoá và kịch tính hoá khi các nghệ thuật thị giác và các hình thức văn học chiếm lấy trung tâm sân khấu. Những nền văn hoá của Hi lạp và La mã Cổ đại trở thành được tái khám phá [qua sự trung gian lưu giữ và truyền bá của những tín đồ đạo Islam trong cả ngàn năm khi văn hoá Hi lạp – La mã cổ đại bị cấm đoán và xao nhãng bởi giáo hội Kitô] và những giá trị truyền thống [của Kitô giáo trong hơn ngàn năm] bị chất vấn. Những bài thơ mang một trạng thái cảm xúc, gần như tập trung vào tự thân, thay thế cho cái nhìn kinh điển trông vào xã hội, kể lại những câu truyện, và trao truyền những giá trị qua văn vần. Dạng thức iambic pentameter tức là câu thơ gồm năm cước (pentameter), mỗi cước gồm hai âm tiết đối nhau được nhấn hoặc không được nhấn (iambic foot), Trung quốc dịch là “trường đoản cách” hoặc “ức dương cách” trong ngũ âm bộ thi] trở thành một hình thức phổ thông trong suốt thời gian này cùng với hình thức sonnet tức là thơ mỗi bài mười bốn hàng được viết trong cách ngũ âm bộ, với những bình diện phức biệt về gieo vần. Shakespeare được biết về việc sử dụng ngũ âm bộ thi trong việc viết của mình. Ông cũng nổi tiếng với thể thơ không vần, theo lối viết trôi chảy, không gieo vần. Hình thức thơ này sẽ nhạt nhoà đi về tính phổ thông mãi cho tới khi được phục hoạt lại vào giữa thế kỉ XVIII nhờ những dạng thức được phong cách hoá cao độ xuất hiện trong kỉ nguyên ánh sáng.

Kể từ kỉ nguyên ánh sáng (the enlightenment era), còn được biết dưới tên là thời đại của lí trí (the age of reason), (1650 –1800), cho tới kỉ nguyên hậu hiện đại ngày nay của chúng ta, các nhà thơ đã thử nghiệm với hình thức và những yếu tố suốt khắp thế giới. Những quy ước về văn học (quy luật/ rules, ngữ pháp/ grammar, hình thức/ form) được tiêu chuẩn hoá khi những người viết bắt đầu thiết lập những hình thức mới và truyền thống. Những nhà thơ từ kỉ nguyên ánh sáng bắt đầu chú tâm vào những chân lí và trách nhiệm đối với con người đồng loại khi 7 • Tân Hình Thức

kiến thức về những định luật khoa học và chủ nghĩa nhân đạo (humanitarianism) bắt đầu đứng vững.

Kỉ nguyên này được tiếp nối bằng những nhà thơ siêu hình và lãng mạn, bắt đầu đi sâu vào cái không được nhìn thấy, cõi tự nhiên, những tình tự, những cảm xúc, và tâm linh con người bên trong thơ. Phong trào này đã dẫn lối tới sự tự do nhiều hơn trong biểu hiện thi ca nghệ thuật.

Vào cuối thế kỉ XIX, thơ tự do (tiếng Pháp là vers libre, hay được dịch sát chữ ra tiếng Anh là free verse), trở thành một phong trào ở nước Pháp. Walt Whitman, một người học tập thơ tiếng Pháp, được biết rộng rãi là đã “sáng tạo” hình thức này. Ông sử dụng sự tinh tế, không gian, và vận động với những tiết vận và những bài ca bên trong thơ của mình. Trong khi ông công khai bị các nhà thơ bạn phê bình về sự thiếu hình thức, văn viết của ông cung cấp một sự đoạn tuyệt với cái truyền thống và một vận động vào một kỉ nguyên mới cùng với một đường lối mới để suy nghĩ về thơ nói chung. Những kỉ nguyên hiện đại hơn của thơ có thể được quy chiếu như thời gian của những “chủ nghĩa” – Romanticism / chủ nghĩa Lãng mạn, Naturalism/ chủ nghĩa Tự nhiên, Symbolism/ chủ nghĩa Biểu tượng hoặc Tượng trưng, Surrealism/ chủ nghĩa Siêu thực, Transcendentalism/ chủ nghĩa Siêu thoát. Trong suốt lịch sử, những hình thức đa phức về văn xuôi đã được phát triển và sử dụng. Với những phạm trù về các “chủ nghĩa”, thơ không được định nghĩa bằng cấu trúc của nó, mà bằng những trường phái về tư tưởng và những ý tưởng mà các nhà thơ sắp hàng theo, dựa trên thế giới quan của họ.

Hiện thời, thế giới đang chín muồi cho một kỉ nguyên mới khác về thi pháp. Đây là thời gian duy nhất trong lịch sử khi có sự tiếp cận tức khắc với những nguồn năng và những tâm trí ở mãi tận phía bên kia của hành tinh trái đất, khi các nhà thơ ở mỗi châu lục có thể gặp gỡ trong thế giới ảo để so sánh, thăm dò, và khuếch trương nhau. Các nhà thơ có sự tiếp cận tức khắc với những văn bản cổ đại xưa cũ, thơ từ những kỉ nguyên khác lâu dài trong quá khứ và với những hình thức không quen thuộc từ những nền văn hoá khác trên mạng trời vi tính (internet). Với những nguồn năng kì ảo đến thế sẵn sàng, tự nhiên là sẽ nảy sinh các nhà thơ thế giới từ ngày mai để tìm kiếm ra những ai nhìn thế giới qua những trường phái tư tưởng tương tự. Chính là qua phương tiện này đã có một sự kết nối phương Đông với phương Tây để mang lại một phong trào đang mọc lên được biết như là Chủ nghĩa Tân hình thức Việt nam (Vietnamese New Formalism). Như được ghi nhận qua suốt tuyến thời gian của thơ, những sự thay đổi nảy sinh trong suốt những thời có sự thay đổi về kinh tế xã hội và về chính trị. Vào cuối thế kỉ XX, xã hội chúng ta đã tăng gia về tính năng động. Con người đã vượt qua các đại dương và các lục địa để tái định cư cho những cơ hội tốt hơn và mới hơn. Các nền văn hoá bắt đầu hoà nhập và các truyền thống bắt đầu nhạt nhoà khi chúng ta tăng trưởng như một xã hội ảo [virtual society – do từ virtu trong tiếng Latin có nghĩa là kì tài, hoặc đạo đức chân chính; đúng ra phải nên dịch là xã hội huyền ảo hoặc xã hội đạo đức, để tránh hiểu lầm là xã hội hư ảo, không có thật]. Phong trào Tân hình thức Việt nam là một phong trào chủ ý để bảo tồn truyền thống trong khi đưa nó tiến vào thế giới mới. Chủ nghĩa Tân hình thức Việt nam có thể mô tả trong hình thức thể thơ không vần, một hình thức của thơ trong đó có một khuôn khổ có thể nhận rõ, và trôi chảy trong lúc sử dụng không gian, sự vắt dòng (enjamb­ment) để biểu hiện những ý tưởng hơn là những thi đoạn (stanza) và những sự gieo vần (rhyme). Chính thơ thổi luồng sinh khí vào sự đơn điệu thường ngày, cho phép người đọc được cuốn vào những cảnh tượng, những âm thanh, những hương vị, và những tình tự trong thế giới của nhà thơ. Việc sử dụng thể thơ không vần cho phép sự phiên dịch mở rộng trong đó sự trôi chảy của bài thơ có thể được biểu hiện một cách thích hợp khi phiên dịch. Phong trào này đã bắt đầu, làm cầu nối giữa các nền văn hoá và thời gian. Nó đang gieo những hạt giống cho một “phong trào xuyên quốc gia” trong đó thơ sẽ vượt thoát những biên giới của quốc gia và của văn hoá để trở thành một mặt trận thống nhất.

Để cho một phong trào xuyên quốc gia xảy ra, làm thức tỉnh lại thơ trong hình thức và nhiệt tình, phải có nhiều tiếng nói đồng thanh. Các Thơ • 8

thế hệ nhà thơ lớn tuổi hơn phải hợp nhất với những nhà thơ trẻ hơn, san sẻ những câu truyện và những trải nghiệm cho những đôi mắt chưa nhìn thấy. Những nhà thơ từ một xứ sở phải hợp nhất với những nhà thơ bên kia thế giới để có được một viễn kiến toàn cầu và một trải nghiệm về toàn thế giới. Chúng ta không còn là một thực thể đơn độc trong một cộng đồng đơn độc . Chúng ta đã trở thành một xã hội toàn cầu trong đó những thành đạt và những khổ nạn của thế giới đều có tác động toàn cầu. Thơ, như một chứng nhân cho sự thay đổi của xã hội, cũng phải phản ánh sự thay đổi này. Phong trào hiện được Khế Iêm và vô số nhà thơ khác đang thức tỉnh là đưa thơ vào một diễn đàn mở rộng, một diễn đàn trong đó một thực thể thơ riêng lẻ được chịu ảnh hưởng và được viết bởi vô vàn tác giả với vô vàn viễn kiến. Ý tưởng này có thể được so sánh với một quan niệm như là Từ điển Bách khoa Mở (Wikipedia), một từ điển bách khoa “thông tin” phổ thông trên mạng trời, trong đó vô vàn tác giả có thể tuyển lựa một lãnh vực tri thức và biên tập hoặc viết thông tin về một đề mục cho cả thế giới nhìn thấy. Phong trào xuyên quốc gia này là một phong trào trong đó những tiếng nói của các nhóm nhà thơ có thể đóng góp với một bài thơ để kể một câu chuyện riêng lẻ từ vô vàn quan điểm. Câu chuyện trở thành chịu ảnh hưởng không phải bởi một nền văn hoá hoặc trải nghiệm đơn độc, mà bằng một viễn kiến toàn cầu nhất trí với sự trôi chảy của xã hội. Nếu thơ đã được sử dụng trong hàng bao thế kỉ để kể những câu chuyện băng qua thời gian, vậy thế hệ chúng ta sẽ kể câu chuyện nào để trao lại cho tương lai như di sản của chúng ta? Một di sản hợp thành không phải chỉ một câu chuyện, nhưng là một chuyện kể nối qua các nhà thơ, các châu lục, và các nền văn hoá. Phương pháp Tân hình thức đang được Khế Iêm trình ra là một toan tính để làm chính điều đó. Phong trào này là một đường lối để sáng tạo một chuyện kể được thêu dệt đẹp bao gồm những trầm tư thiết thân của nhiều người khi họ biểu hiện và san sẻ thế giới chúng ta trong một bức tranh bằng lời.

Nguyên tác bằng tiếng Anh: “A New Era in Po­etry” – của Angela Saunders, bản dịch tiếng Việt: Nguyễn Tiến Văn