HỒI ỨC BUỒN VUI NĂM THÁNG - HOÀNG YÊN LYNH

HỒI ỨC BUỒN VUI NĂM THÁNG

HOÀNG YÊN LYNH



 Tôi còn nhớ những năm 60 của thế kỷ trước trong một lần đọc một truyện ngắn của nhà văn Mai Thảo đăng trong  tạp chí Văn . Câu chuyện kể về tình bạn  .Hai người là đôi bạn học từ thời niên thiếu , một người  con của quan Tri huyện , một là con nông dân .cả hai tuy hoàn cảnh khác nhau nhưng gắn bó suốt một thời niên thiếu … Cho đến sau CM tháng 8/1945 ông quan Tri Huyện cha của người bạn chết ,gia đình tan nát người con phải ra dựng một túp lều trên đồng hoang để sinh sống . Còn người con nông dân tham gia kháng chiến trở thành một CB cấp tỉnh . Trong một lần công tác qua vùng quê cũ , người ban nay là CB tìm thăm bạn cũ .Cả hai nhìn nhau trong ngậm ngùi . Không than van ,không oán trách  hai người chỉ nhắc lại những kỷ niệm mà cũng lãng tránh chuyện hiện tại .Câu chuyện kết thúc qua hình ảnh hai người bạn chia tay trên cánh đồng nắng chiều ảm đạm và nỗi ray rứt khi không làm được gì cho bạn mình … Truyện của Mai Thảo tưởng đã nằm sâu trong ký ức tôi  không ngờ gần 20 năm sau trong những ngày lang thang kiếm sống trên vùng U Minh sông nước , nằm co ro trên căn chòi lá giữa chốn đồng không mông quạnh bất chợt tôi lại nhớ đến câu chuyện cũ …Và  không ngờ mẫu truyện ngắn ngày nào lại vận vào chính cuộc đời mình .

 Truyện ngắn ngày xưa đã trở thành  gói hành trang để tôi bước đi trên cuộc đời  nhiều gian nan . Đôi lúc tôi lại nhớ đến nhân vật AQ trong một tác phẩm của Lỗ Tấn , cứ tự bằng lòng với chính mình , tự ru ngủ với mình may ra cuộc đời có thêm một chút thi vị … Nhưng rồi tôi đã cảm nhận ra cuộc sống vốn dĩ hai mặt . Được thua , buồn vui , hạnh phúc hay cay đắng chỉ vấn đề là mình có nhận ra mình đang ở giai đoạn nào .Và vì vậy tôi tìm cho mình lòng khoan dung , sự yêu thương … Tôi vốn không là một người ngoan đạo nhưng tình yêu thương cho tôi chiêm nghiệm được một điều đó là sức mạnh để con người có thể tồn tại được dẫu qua bao phong ba bão tố .Tôi đã chứng nghiệm điều này trong cuộc đời mình . Trong một lần trên bước đường lang thang bất ngờ tôi gặp lại người bạn học cũ Đông hà ngày xưa.Tôi mừng vui vì nghĩ rằng “ tha hương ngộ cố tri " nhưng người bạn đã ngoảnh mặt ,không nhớ và vội vàng bỏ đi .Tôi không oán trách điều gì và tự nhủ có lẽ bạn cũ  có những điều khó khăn khi gặp lại  và hãy quên đi , có trách chăng là tự trách chính mình khi không hiểu được một điều nay mình không là mình của ngày xưa .Và tôi tin rằng có một lúc nào đó trí nhớ sẽ giúp người bạn mình nhận ra …Vâng , chính yêu thương đã giúp tôi vượt qua những đau đớn tinh thần .

 Trên bước đường lang thang kiếm sống , tôi đặt chân đến vùng đất cao nguyện  tràn đầy nắng gió . Dù sao rồi cũng phải sống . Tôi làm đơn xin vào làm một chân phu đập đá ở mỏ đá đèo Bảo Lộc . Viên CB hờ hững đọc lá đơn tôi rồi nói gọn ” Mới ra trại hả ” .Tôi đã chuẩn bị sẵn sự từ chối vì biết rằng với bản lý lịch tối thui như giàn bếp của mình.Nhưng rồi có lẽ cám cảnh cho thân phận một kẻ lang thang nên cũng đồng ý .Và rồi những năm tháng làm quen với sỏi đá với nhửng buổi chiều buồn hiu hắt trong căn lều chênh vênh lưng đèo nhìn những đám mây chập chờn ngang lưng núi . Không tình , không bạn , không nhà buồn tênh .Cuộc đời phải chăng là bức tranh vân cẩu .

 Rồi tôi lập gia đình.Cuộc đời rồi cũng có lúc tới bến dừng chân .Một anh chàng phu đập đá lấy vợ là một bác sĩ bỗng chốc trở thành câu chuyện viễn mơ giữa cuộc sống tràn đầy nghi kỵ,săm soi  và ngờ vực .Có ai đó đã hỏi tôi : Người xưa mà vẫn thủy chung đến thế sao .Cuộc đời vốn dĩ cũng có nhiều điều không lý giải được…

Hết rồi những tháng năm một mình lang thang kiếm sống.Tôi có một ngôi nhà nho nhỏ , một nương chè bên triền núi . Và từ đó tôi trở thành một nông dân ngày ngày cặm cụi bên những luống chè nhưng tự trong sâu thẳm nỗi buồn vẫn còn đó . quá khứ , hiện tại cứ lẫn lộn trong những giấc mơ .Hơn hai mươi năm nói như một nhà thơ  , tôi bỏ phố lên rừng và tìm vui với một chút hạnh phúc nhỏ nhoi và cũng thành tâm xin được bình yên nhưng dòng đời không phải lúc nào cũng dễ chịu . Chỉ khi làn gió mới thổi đến tôi mới thật sự được đôi chút bình an  … Những buổi chiều buồn quẩn quanh bên nương chè tôi tự an ủi đời mình với mấy câu Kiều của Nguyễn Du  :

 Trăm năm trong cõi người ta
 Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau …

Cuộc sống vẫn trôi theo năm tháng ,buồn vui và cả những điều bất cập.Người vợ và các con là điểm tựa cho đời tôi để có thể hi vọng nhìn thấy một chút ánh sáng le lói cuối đường hầm . Và cho đến một ngày trong cái không khí ồn ào tấp nập của cảng hàng không quốc tế TSN , hai vợ chồng tôi tiễn đứa con trai đầu  du học .Tâm trạng buồn vui cứ lẫn lộn trong tôi . Cuộc đời rồi cũng có những ngày nắng đẹp nhưng lòng tôi lại xót xa nhớ đến thân phụ tôi ,ở nơi chốn vĩnh hằng nào đó tâm trạng Người như thế nào .Đứa con đã nói với tôi những lời ” con sẽ về bên ba mẹ sau khi xong luận án .Đời ba đã nhiều gian nan …” lúc này tôi mới nghĩ ra con mình đã trưởng thành .Tôi cứ đứng nhìn con mình khuất dần sau phòng cách ly . Qua hình ảnh con trai cả một quá khứ trở lại .Con tôi trưởng thành từ gian khổ , từ những vùi dập mà số phận oan khiên đổ ụp xuống đời tôi .Tôi lại nhớ gia đình , đến cha mẹ ,đến một tuổi thơ êm đềm nơi chốn quê xưa , đến bằng hữu và cả đến những tháng năm chiến tranh tao loạn . Bỏ lại trường xưa quê cũ , bỏ lại những ước mơ dang dỡ tôi đi vào cuộc chiến chinh mà lòng không một chút mảy may hận thù.Có những đêm trên cánh võng ở một khu rừng nào đó tôi vẫn tin rằng mình sẽ sống sót trở về và rồi … Tôi cũng đã trở về nhưng  trở về với vết hằn đè nặng lên cả một đời người …và rồi với những tháng năm trong trại,nỗi  cay đắng tủi cực và với tương lai bất định không biết rồi sẽ về đâu.Những buổi chiều sau một ngày lao động
đứng trong hàng rào khu trại,nhìn ra cánh rừng và khoảng trời xanh cao vút hình ảnh cố nhân,hình ảnh ngày xưa với bạn bè đồng đội lại trở về mới thấm thía nỗi đau của người thua cuộc...

 Buổi chiều cuối năm ở vùng đất cao nguyên sương mù và những cơn gió se lạnh lại trở về . Cũng đã hơn 30 năm mà tự trong thâm tâm tôi vẫn nghĩ mình chỉ là một người lưu dân dẫu biết rằng về lại quê xưa là một điều không tưởng .Gia đình đã tan nát trong cuộc bể dâu và thời gian còn lại của một đời người chỉ là những dấu chấm buồn lặng lẽ .
Bao ưu tư , bao lần lữa rồi tôi cũng có một lần trở lại quê xưa sau đúng 40 năm dài hun hút . Cái cảm giác không thể nào nói được khi lần đầu đặt chân trở lại . Ngày đi tuổi trẻ , ngày về tóc đã pha sương . Mắt tôi đã nhòa lệ khi đứng trên sân nhà cũ . Hình ảnh ngày xưa như một khúc phim dĩ vãng trở về chầm chậm trong tôi . Còn nghe như đâu đây tiếng của thân phụ tôi , hình ảnh của gia đình , anh em của những bữa cơm trong khung cảnh sum họp thuở nào . Nơi đây là cả một thời niên thiếu là cả tình thương bên mái ấm gia đình …Mà bây giờ tất cả đã trở thành sương khói mông mênh chỉ còn lại mình tôi là chứng nhân của một thời rồi mai đây khi bóng thời gian đã hết sẽ chẳng còn một ai nhớ đến  , tất cả sẽ nhạt nhòa và đi vào quên lãng … Tôi bước chầm chậm trên những con đường ngày cũ và vẫn chỉ một mình tôi lắng nghe quá khứ thì thầm  và bất chợt nhớ đến một câu thơ của Vũ đình Liên ” những người muôn năm cũ , hồn ở đâu bây giờ …” . Tôi ngồi ở một quán nước nhìn ra phố đông , cố dõi mắt  để mong gặp lại một người quen năm cũ , để biết rằng cuối cùng rồi tôi cũng đã trở về … Nhưng con phố đông người qua mà những người xưa nay vắng bóng .

 Tôi trở thành khách lạ giữa quê tôi
 Chẳng ai biết chẳng ai quen thuở ấy
 Chỉ còn đây con sông thời tuổi dại
 Soi bóng tôi về tóc ngã màu mây .

 Cũng đã biết bao lần những khi mùa đông đến tôi lại trầm ngâm bên khung cửa sổ nhìn ra phía đồi núi chập chùng , nhìn những đám mây hờ hững giăng kín cuối chân trời ,nhìn những cánh chim bay vội vã trời chiều bên lưng đèo . Lục thập nhi nhĩ thuận . Tô cũng đã bước qua cái tuổi 60 , cái tuổi để có thể thấu hiểu nhân tình thế thái…Cái tuổi để lòng có thể khoan dung hơn . Và tôi vẫn tin rằng chỉ có yêu thương và khoan thứ thì trái tim sẽ an bình hơn , cuộc đời sẽ ít đi những hận thù , những toan tính biển lận .

 Nếu phải nói một lời tạ ơn chân thành nhất , tôi xin được gởi đến bằng hữu tôi , những người vẫn luôn bên cạnh tôi dẫu có xa xôi cách trở đã tiếp cho tôi niềm tin và sức mạnh để có thể vững bước trên con đường gian nan khổ ải  . Xin gởi đến cố nhân dẫu chung cuộc có là ngàn trùng xa cách nhưng những ân tình ngày cũ , những kỷ niệm dấu yêu của một thời tuổi ngọc đã cho trái tim tôi được những phút giây mộng mơ . là chiếc gối êm đêm trong những giấc mơ , là một rừng chiến khu đầy ắp kỷ niêm . Xin được nói lời chân thành đến vợ tôi là ân nặng nghĩa tình phu thê đã cho tôi và các con mái ấm tình người đã thắp lên trong tôi niềm tin trên bước đời gập ghềnh nhiều oan khiên ngang trái .
 Và với cố hương tôi vẫn và mãi là người con của miền đất Quảng Tri tuy lắm đau thương nhưng chan chứa tình người .

Đời ta tiếc đã không thành
 Mộng kia là khói hương quanh đất trời …

HOÀNG YÊN LYNH

Nguồn : từ email của TG Hoàng Yên Lynh gửi nhamyngocsuong


*****



Tôi quen với nhà thơ HYL qua một cái'' duyên văn tự '' tình cờ. Lúc đó tôi vừa đi tiễn đưa cô con gái mất lúc còn khá trẻ trở về nhà thì tình cờ đọc bài thơ " Khúc Tình Ca Dang Dở '' của anh gửi đăng trong blog của một người bạn. Cùng tâm trạng thương cảm cho người con gái đã lìa đời tôi chợt nhớ những cành hoa trắng hôm ở nghĩa trang và được người thân bạn bè của người quá cố bỏ xuống huyệt mộ, tôi nảy ý và viết 2 câu thơ "Người đi hoa đã lìa cành/ Người về níu lại mong manh giọt tình ''. Và từ 2 câu này tôi tiếp tục viết thành một bài lục bát có nội dung giống như bài thơ của anh. Tôi gửi bài cảm tác của mình cho bạn nhờ chuyển qua email cho TG HYL cùng với lời xin phép được đăng bài thơ của anh vào blog của tôi chung với bài cảm tác. Vài hôm sau qua email hồi đáp anh bảo là đã xúc động khi đọc bài thơ cảm tác của tôi và ''chị làm thơ giống như tâm trạng của người trong cuộc '' .Từ đó anh vẫn thường xuyên gửi các sáng tác khác để chia xẻ với blog của tôi .Anh không có blog cá nhân nhưng làm thơ rất nhiều và các sáng  tác của anh thường gửi đăng trong một số trang văn nghệ mạng hay là chia xẻ trong blog của một số bạn bè . Anh cũng đã có xuất bản một tập thơ (Chuyện Bên Đời nhà xb Hội Nhà Văn 2014)
Vắng một thời gian không thấy anh gửi bài tôi viết email hỏi thăm thì được chị hồi đáp và báo tin anh vừa qua cơn đột quỵ nay đã bình phục và xuất viện .Thời gian sau này tuy tình trạng sức khỏe không tốt lắm nhưng anh vẫn sáng tác đều đặn và thường xuyên gửi bài chia xẻ với blog của tôi và các trang khác.
Hôm nay đọc những dòng hồi ức này tôi thấy đọng lại một tấm tình chân thật và hiểu rõ  anh hơn .Tôi cũng vui hơn khi biết anh rất đam mê sáng tác và nghe giọng nói khỏe mạnh của anh cũng như tôi  đã vui khi  đọc email của chị và biết chị cùng một họ (Lâm) với tôi.

Cầu mong anh luôn luôn khỏe mạnh , gia đình hạnh phúc,  con cái thành đạt  và có thêm những tác phẩm hay.
NM