"Lá Trúc Che Ngang" và chuyện tình của "Cô tôi "
Saturday, July 19, 2014 2:35:33 PM
WESTMINSTER (NV) - Cựu nữ Giáo Sư Gia Long, Hoàng Thị Quỳnh Hoa, vào ngày 13 tháng 7 đã được các cựu nữ sinh Gia Long thân hữu tổ chức cuộc ra mắt sách “Lá Trúc Che Ngang, chuyện tình của cô tôi,” tại Thư Viện Việt Nam, Garden Grove.
Cuốn sách “được nghe nói đề cập đến những chi tiết quan trọng về nhà thơ Hàn Mặc Tử” theo lời một người đến tham dự cho biết, nên đã thu hút khá đông người hằng lưu tâm đến thi sĩ Hàn Mặc Tử, nhất là các cựu học sinh Trưng Vương, Lê Văn Duyệt, Chu Văn An...
Nhà văn Huy Phương, một người bạn Phật tử ở Huế với tác giả và cũng thú nhận từng là học trò của tác giả về Anh ngữ khi theo học trường Anh Ngữ Quân Ðội trước khi du học Hoa Kỳ, trong vai trò MC cho biết, “Cuốn sách của tác giả Hoàng Thị Quỳnh Hoa nói về mối tình văn nghệ của người cô của mình với thi sĩ Hàn Mặc Tử, người đã gợi hứng cho thi sĩ viết nên bài thơ “Ðây Thôn Vỹ Dạ” đi vào lịch sử văn học Việt Nam mà tuổi trẻ trong nhiều thế hệ đều thuộc ít nhiều.”
Trong cuốn sách “Lá Trúc Che Ngang, chuyện
tình của cô tôi” tác giả Hoàng Thị Quỳnh Hoa chứng minh bằng những tài liệu thư
từ của thi sĩ Hàn Mặc Tử và những người “mối lái” mà “Cô tôi” còn giữ lại, nhưng
vẫn không được đáp lại trực tiếp mà chỉ qua những tình cảm gián tiếp trong đời
sống “phong gấm rủ là” của người con gái Huế vào thời bấy giờ, nhất là sau cái
chết đau đớn của thi sĩ.
Những tài liệu không chỉ trích dẫn mà được liệt kê đầy đủ trong phần Phụ Lục khiến những chi tiết đưa ra để chỉnh sửa những sai lầm của nhiều người viết trước đó về “cô tôi,” dù có tiếng tăm như nhà biên khảo Trần Thanh Mại hay thi sĩ Quách Tấn, đã thuyết phục ngay được người đọc, để sau đó được biết rằng:
Mối tình đầu của thi sĩ Hàn Mặc Tử với cô gái Huế Hoàng Thị Kim Cúc là một mối tình thuần túy văn nghệ giữa người làm thơ và người yêu thơ. Mối tình ấy chẳng được thể hiện qua những gặp gỡ gắn bó, mộng mơ, hẹn hò hay qua những lá thư xanh dàn trải tâm tình đôi lứa. Không có nhớ thương, đợi chờ, hò hẹn cũng chẳng có trăng thề cho dù trăng lại là một cảnh sắc không rời trong thơ Hàn Mặc Tử.
Nhưng mối tình ấy đã là nguyên ủy của bài thơ Ðây Thôn Vỹ Dạ, một viên ngọc quí trong thơ văn Việt Nam.
Và cuốn sách “Lá Trúc Che Ngang...” đã thêm một tài liệu giá trị cho văn học sử Việt Nam.
Trong suốt buổi ra mắt sách, các cựu nữ sinh Gia Long của cô giáo Hoàng Thị Quỳnh Hoa đã thay nhau làm cho chương trình “Chiều thơ nhạc Hàn Mặc Tử” lúc nào cũng sôi nổi và thân tình, gây được không khí sinh hoạt văn học nghệ thuật đầy ý nghĩa.
Những tài liệu không chỉ trích dẫn mà được liệt kê đầy đủ trong phần Phụ Lục khiến những chi tiết đưa ra để chỉnh sửa những sai lầm của nhiều người viết trước đó về “cô tôi,” dù có tiếng tăm như nhà biên khảo Trần Thanh Mại hay thi sĩ Quách Tấn, đã thuyết phục ngay được người đọc, để sau đó được biết rằng:
Mối tình đầu của thi sĩ Hàn Mặc Tử với cô gái Huế Hoàng Thị Kim Cúc là một mối tình thuần túy văn nghệ giữa người làm thơ và người yêu thơ. Mối tình ấy chẳng được thể hiện qua những gặp gỡ gắn bó, mộng mơ, hẹn hò hay qua những lá thư xanh dàn trải tâm tình đôi lứa. Không có nhớ thương, đợi chờ, hò hẹn cũng chẳng có trăng thề cho dù trăng lại là một cảnh sắc không rời trong thơ Hàn Mặc Tử.
Nhưng mối tình ấy đã là nguyên ủy của bài thơ Ðây Thôn Vỹ Dạ, một viên ngọc quí trong thơ văn Việt Nam.
Và cuốn sách “Lá Trúc Che Ngang...” đã thêm một tài liệu giá trị cho văn học sử Việt Nam.
Trong suốt buổi ra mắt sách, các cựu nữ sinh Gia Long của cô giáo Hoàng Thị Quỳnh Hoa đã thay nhau làm cho chương trình “Chiều thơ nhạc Hàn Mặc Tử” lúc nào cũng sôi nổi và thân tình, gây được không khí sinh hoạt văn học nghệ thuật đầy ý nghĩa.
Nguồn: Người Việt online
Mời truy cập :
http://www.art2all.net/tho/quynhhoa/co_toi/rms_tuongtrinh.htm
http://www.hue.vnn.vn/vi/60/4601/Thu-quan-Hue/%22La-truc-che-ngang--chuyen-tinh-co-toi%22.html#.VkpuRnYvfIX
Bài viết của TG Nguyễn Khôi
Về câu thơ " Lá trúc che ngang mặt chữ Điền " ?
Nguyễn Khôi
Tặng : Hiền Nga
Kể từ khi Tử viết bài thơ "Đây thôn Vỹ DẠ " gứi Cúc đến nay đã được 71 năm...mà cái "án" văn chương này còn biết bao điều kỳ bí để người đời tốn biết bao bút mực (hàn mặc) bàn tán về Nó ? Đấy là cái duyên thơ, cái "son phấn có thần,thơ vô mệnh" cho dù người viết tặng và người được tặng đã đi vào thiên cổ nhưng Thơ thì vẫn cứ làm day dứt lòng người yêu Nó ?
Nguyên tác bài thơ là "Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ" - Thi sĩ viết khi đang nằm trên giường bệnh(1939) là lúc Hàn Mạc Tử đang đau khổ lánh mình với nguồn thơ tuôn 2 dòng lệ...rồi chết sau đấy đúng 1 năm tròn ! Đây là tình yêu đơn phương của Tử với Hoàng Thị Kim Cúc( bút danh "Hoàng Hoa thôn nữ")-HMT sinh 22/9/1912 Nhâm tý.HTKC sinh 5/12/1913 Quí sửu- trai hơn 1 đẹp đôi, nhưng Nhâm/quí thì thôi rồi...Số là mùa hè năm 1939 Cúc nể tình Người em họ ( Hoàng Ngâm- bạn thân của Tử) khuyên " Chị nên viết thư thăm Tử(mặc dù không yêu) hãy an ủi 1 tâm hồn đau khổ" thay vào viết thư, Cúc đã gửi 1 bức ảnh chụp phong cảnh nhỏ vừa bằng cái Carte Visite. Trong ảnh có mây có nước,có chiếc đò ngang với cô gái chèo đò,có mấy khóm tre ( không có cau),có cả ảnh ánh trăng hay ánh mặt trời chiếu xuống nước...Cúc viết mấy lời thăm sức khỏe sau bức ảnh mà không ký tên,rồi nhờ Ngâm trao cho Tử.Sau đó 1 tháng Cúc nhận được 1 bì thư trong đó có bài thơ " Ở đây thôn Vỹ Giạ" cũng do Ngâm gửi về cho chị.Đây là một sự "không ngờ" về sức tưởng tượng phi thường của Thi nhân quá khác thường: đã biến bức ảnh thành hình ảnh Bến sông Thôn Vỹ Giạ lúc hừng đông hay đêm trăng, trong đó có cả Cô gái "lá trúc che ngang ..." làm người ta liên tưởng là cô gái đó mặc áo trắng vì câu "áo em trắng quá nhìn không ra" rất ảo huyền viễn mộng...Bài thơ Tử ký 11/1939.
Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ
Sao anh không về chơi thôn vỹ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
Bài thơ mở đầu như "thác" lời của Cúc gửi Tử, rồi là niềm tâm sự của thi nhân với " ý trung nhân" - "mặc Nàng không yêu, ta cứ yêu" Nàng Thơ của lòng ta ?. Bài thơ có 2 cái đáng chú ý :
*-1, Nguyên tác "Ở đây thôn Vỹ Giạ". Chữ"Ở" Thi sĩ dùng có chủ ý nhằm nhấn mạnh cái tên Thôn Vỹ "ở đây sương khói mờ nhân ảnh" (tình yêu với Cúc chỉ là ảo, sương khói mà thôi...).
*-2, Về Cô gái trong "Lá trúc che ngang mặt chữ Điền" đó là cô gái do sức tưởng tượng của Thi nhân mà hiện ra thôi "...Nay ta xem lai di ảnh Nhà Giáo- cư sĩ Hoàng Thị Kim Cúc (1913-1989) thì đúng là Cúc có khuôn mặt chữ ĐIIỀN phúc hậu...chứ không phải như ai đó (Thang Ngọc Pho và V,V...) quả quyết đó là chữ ĐIỀN- Hán tự đắp nổi ở "mặt trước phía trên cổng các nhà Quí tộc Huế " hay ở các tấm bình phong trước nhà...
Cảm thương về chàng Thi sĩ tài hoa từng thầm yêu trộm nhớ mình,nay đã khuất..."Hoàng Hoa thôn nữ" đã âm thầm viết bài thơ ( và ở vậy suốt đời ?) :
ĐỀ TẶNG HƯƠNG HỒN ANH HÀN MẠC TỬ
Bao năm Hoa sống nơi thôn Vỹ
Thầm giữ trong lòng một ý thơ
Cũng biết cách xa ngoài vạn dặm
Tình anh lưu luyến cảnh quê mơ
Một mình một cõi với trời mây
Với cả đau thương với hận này
Anh khéo lột hết tài nghệ sĩ
Tiếng vang muôn thuở vẫn còn đây
Hồn anh lẩn khuất ở đâu xa
Hoa biết cùng ai thổ lộ ra
Tuy sống giữa cảnh đời náo nhiệt
Tình ai ai vẫn cứ đậm đà.
Đầu xuân Tân tỵ-1941
Hoàng Hoa
NK tôi vốn yêu thơ Hàn Mạc Tử từ khi còn đi học, mùa hè năm 2006 vào Huế đến Thôn Vỹ Giạ tìm dấu Người xưa, cảm tác :
HỌA THƠ THÔN VỸ
Đã bao người họa Thơ Thôn Vỹ ?
Dù mới ngang qua đã chạnh lòng
Thoáng nét thôn xưa chừng bỡ ngỡ
Gieo chút buồn xưa để bâng khuâng
Sao không về lại...ai kia nhỉ ?
Cứ như Lá trúc chắn nẻo về
Thà cứ là mây theo lối gió
Xin mãi là Trăng trong mộng mê
Ừ,sao ta không về Thôn Vỹ ?
Tìm dấu Người xưa để ngẩn ngơ
Tình như sương khói mờ nhân ảnh
Để vẩn vơ hoài Thơ với Thơ.
Huế 6-2006
NGUYỄN KHÔI
Nguồn :Chim Việt Cành Nam
Mời truy cập :
http://www.art2all.net/tho/quynhhoa/co_toi/rms_tuongtrinh.htm
http://www.hue.vnn.vn/vi/60/4601/Thu-quan-Hue/%22La-truc-che-ngang--chuyen-tinh-co-toi%22.html#.VkpuRnYvfIX
Bài viết của TG Nguyễn Khôi
Về câu thơ " Lá trúc che ngang mặt chữ Điền " ?
Nguyễn Khôi
Tặng : Hiền Nga
Kể từ khi Tử viết bài thơ "Đây thôn Vỹ DẠ " gứi Cúc đến nay đã được 71 năm...mà cái "án" văn chương này còn biết bao điều kỳ bí để người đời tốn biết bao bút mực (hàn mặc) bàn tán về Nó ? Đấy là cái duyên thơ, cái "son phấn có thần,thơ vô mệnh" cho dù người viết tặng và người được tặng đã đi vào thiên cổ nhưng Thơ thì vẫn cứ làm day dứt lòng người yêu Nó ?
Nguyên tác bài thơ là "Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ" - Thi sĩ viết khi đang nằm trên giường bệnh(1939) là lúc Hàn Mạc Tử đang đau khổ lánh mình với nguồn thơ tuôn 2 dòng lệ...rồi chết sau đấy đúng 1 năm tròn ! Đây là tình yêu đơn phương của Tử với Hoàng Thị Kim Cúc( bút danh "Hoàng Hoa thôn nữ")-HMT sinh 22/9/1912 Nhâm tý.HTKC sinh 5/12/1913 Quí sửu- trai hơn 1 đẹp đôi, nhưng Nhâm/quí thì thôi rồi...Số là mùa hè năm 1939 Cúc nể tình Người em họ ( Hoàng Ngâm- bạn thân của Tử) khuyên " Chị nên viết thư thăm Tử(mặc dù không yêu) hãy an ủi 1 tâm hồn đau khổ" thay vào viết thư, Cúc đã gửi 1 bức ảnh chụp phong cảnh nhỏ vừa bằng cái Carte Visite. Trong ảnh có mây có nước,có chiếc đò ngang với cô gái chèo đò,có mấy khóm tre ( không có cau),có cả ảnh ánh trăng hay ánh mặt trời chiếu xuống nước...Cúc viết mấy lời thăm sức khỏe sau bức ảnh mà không ký tên,rồi nhờ Ngâm trao cho Tử.Sau đó 1 tháng Cúc nhận được 1 bì thư trong đó có bài thơ " Ở đây thôn Vỹ Giạ" cũng do Ngâm gửi về cho chị.Đây là một sự "không ngờ" về sức tưởng tượng phi thường của Thi nhân quá khác thường: đã biến bức ảnh thành hình ảnh Bến sông Thôn Vỹ Giạ lúc hừng đông hay đêm trăng, trong đó có cả Cô gái "lá trúc che ngang ..." làm người ta liên tưởng là cô gái đó mặc áo trắng vì câu "áo em trắng quá nhìn không ra" rất ảo huyền viễn mộng...Bài thơ Tử ký 11/1939.
Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ
Sao anh không về chơi thôn vỹ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
Bài thơ mở đầu như "thác" lời của Cúc gửi Tử, rồi là niềm tâm sự của thi nhân với " ý trung nhân" - "mặc Nàng không yêu, ta cứ yêu" Nàng Thơ của lòng ta ?. Bài thơ có 2 cái đáng chú ý :
*-1, Nguyên tác "Ở đây thôn Vỹ Giạ". Chữ"Ở" Thi sĩ dùng có chủ ý nhằm nhấn mạnh cái tên Thôn Vỹ "ở đây sương khói mờ nhân ảnh" (tình yêu với Cúc chỉ là ảo, sương khói mà thôi...).
*-2, Về Cô gái trong "Lá trúc che ngang mặt chữ Điền" đó là cô gái do sức tưởng tượng của Thi nhân mà hiện ra thôi "...Nay ta xem lai di ảnh Nhà Giáo- cư sĩ Hoàng Thị Kim Cúc (1913-1989) thì đúng là Cúc có khuôn mặt chữ ĐIIỀN phúc hậu...chứ không phải như ai đó (Thang Ngọc Pho và V,V...) quả quyết đó là chữ ĐIỀN- Hán tự đắp nổi ở "mặt trước phía trên cổng các nhà Quí tộc Huế " hay ở các tấm bình phong trước nhà...
Cảm thương về chàng Thi sĩ tài hoa từng thầm yêu trộm nhớ mình,nay đã khuất..."Hoàng Hoa thôn nữ" đã âm thầm viết bài thơ ( và ở vậy suốt đời ?) :
ĐỀ TẶNG HƯƠNG HỒN ANH HÀN MẠC TỬ
Bao năm Hoa sống nơi thôn Vỹ
Thầm giữ trong lòng một ý thơ
Cũng biết cách xa ngoài vạn dặm
Tình anh lưu luyến cảnh quê mơ
Một mình một cõi với trời mây
Với cả đau thương với hận này
Anh khéo lột hết tài nghệ sĩ
Tiếng vang muôn thuở vẫn còn đây
Hồn anh lẩn khuất ở đâu xa
Hoa biết cùng ai thổ lộ ra
Tuy sống giữa cảnh đời náo nhiệt
Tình ai ai vẫn cứ đậm đà.
Đầu xuân Tân tỵ-1941
Hoàng Hoa
NK tôi vốn yêu thơ Hàn Mạc Tử từ khi còn đi học, mùa hè năm 2006 vào Huế đến Thôn Vỹ Giạ tìm dấu Người xưa, cảm tác :
HỌA THƠ THÔN VỸ
Đã bao người họa Thơ Thôn Vỹ ?
Dù mới ngang qua đã chạnh lòng
Thoáng nét thôn xưa chừng bỡ ngỡ
Gieo chút buồn xưa để bâng khuâng
Sao không về lại...ai kia nhỉ ?
Cứ như Lá trúc chắn nẻo về
Thà cứ là mây theo lối gió
Xin mãi là Trăng trong mộng mê
Ừ,sao ta không về Thôn Vỹ ?
Tìm dấu Người xưa để ngẩn ngơ
Tình như sương khói mờ nhân ảnh
Để vẩn vơ hoài Thơ với Thơ.
Huế 6-2006
NGUYỄN KHÔI
Nguồn :Chim Việt Cành Nam
Theo những điều được viết về tiểu sử thi sĩ Hàn Mặc Tử trong văn học Việt Nam từ trước đến nay, thi sĩ trong cuộc đời thơ ngắn ngủi của mình đã có nhiều mối tình mà mối tình thứ nhất là đối với người con gái Huế tên Hoàng Thị Kim Cúc. Thi sĩ rất mê say với mối tình này và cứ ẩn hiện trong những lời thơ của mình rồi được thoát ra bài “Ðây Thôn Vỹ Dạ.”
“Sao anh không về chơi thôn Vỹ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá Trúc Che Ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió, mây đường mây
Giòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra...
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?