TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM

PHIẾM LUẬN VĂN CHƯƠNG

           

                                                                                           

TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM

Tác giả là một từ tương đối rộng để chỉ chung những người cầm bút ,sử dụng văn chương ,chữ nghĩa để tạo ra (sáng tác) những tác phẩm văn học. Tùy theo thể loại văn chương được sử dụng ,người ta thường phân biệt người viết như nhà văn(văn sĩ), nhà thơ (thi si ),viết nhạc (nhạc sĩ) ,biên kịch (kịch tác gia),viết báo (ký giả , phóng viên), viết lý luận phê bình (văn học, triết học,tôn giáo,chính trị) thì gọi là  phê bình gia, học giả ,viết lịch sử (nhà sử học ,sử gia)…Tác giả cũng chỉ chung người viết (còn gọi khiêm nhường là ngòi bút)  dù có sáng tác được  ra  thành sách  hay chỉ là những bài văn ngắn ,những bài viết xuất hiện trên các tạp chí ,báo ,đài phát thanh ,phát hình  chưa được (hay không được )in ra và lưu truyền . Người viết văn,làm thơ không biết ở các nước khác thì sao  chứ  ở nước ta thì trước kia dường như không có trường để đào tạo viết văn,làm thơ.Chỉ có các văn đàn ,thi nhóm để các người đam mê văn chương ,thi phú tụ hợp,trao dồi ,trao đổi những sáng tác .Đến thời báo chí xuất hiện và phát triển  thì những bài văn chương  được đăng báo , người viết truyện ngắn ,tiểu thuyết,làm thơ các sáng tác cũng dồi dào ,phong phú hơn nhiều.Điển hình là nhóm Tự Lực văn đoàn  cũng là các tác giả đầu tiên xuất hiện trên báo (Phong Hóa Ngày nay) và còn rất nhiều tác giả kỳ cựu nồi tiếng khác.(một số nhà thơ mới được giải thưởng của TLVĐ và các nhà văn nổi tiếng khác sau này cũng xuất hiện đầu tiên trên báo hay các tạp chí văn học) .Có thể nói các tác giả hồi đó viết văn ,làm thơ là do năng khiếu, có văn tài hơn là qua đào tạo như sau này(các trường học ở miền nam mãi tới về sau vẫn không có khoa dạy viết văn ,làm thơ,học trò và cả sinh viên ĐH VK vẫn phải học chỉ là phân tích,tìm hiểu văn chương chứ không học viết văn) .Nhưng thật ra nều phải phân biệt một cách rõ ràng triệt để  để đặt tên cho người viết  thì cái ranh giới trong văn chương chữ nghĩa cũng khó được  chính xác.Có nhiều tác giả vừa viết văn vừa làm báo(và ngược lại) ,đa số thi sĩ cũng viết truyện tiểu thuyết và nhà văn cũng có xuất bản thơ , sau  này còn có thêm‘’cuộc hôn phối ‘’ rất thành công gắn bó giữa thi sĩ và nhạc sĩ , nhà văn và nhà làm phim (đạo diển ) .Ngoại ra cũng có một số người chỉ chuyên viết lý luận ,phê bình, khảo cứu, biên soạn từ điển, không sáng tác văn chương (nhưng ít được gọi là tác giả mà là học giả như Hoàng Xuân Hãn, Thanh Nghị ,Đao Duy Anh ,Dương Quảng Hàm,Nguyễn Hiến Lê… hay Trần Trọng Kim viết VN sử lược chẳng han).Tác giả cũng không hẳn là những người chỉ sống bằng nghề viết văn ,làm thơ mà có khi nghề nghiệp và ngành học của họ lại hoàn toàn không dính dấp gì tới văn chương như bác sĩ,kỷ sư, luật sư ,phi công (Toàn Phong,  Saint Exupery) mà các sáng tác của họ lại rất hay được truyền tụng.Cũng có trường hợp các’’ tác giả giả’’ là những người nổi tiếng trong giới nào đó và có tiền  họ chỉ đưa ra các sự kiện có liên quan tới họ và mướn người khác viết lại thành hồi ký,tự truyện và đề tên cuả họ (còn người viết thật thì gọi là ‘’cây bút ma’’)Và còn những tác giả vô danh (không biết rõ tên họ ,do ai làm ra) ở trong kho tàng văn chương bình dân truyền khẩu ca dao ,tục ngữ  rất hay và vô cùng phong phú nữa…Như vậy từ ‘’tác giả’’ xem ra khá rộng bởi vì người viết thì quá nhiều.

Tác phẩm (văn chương hay văn học ) nói chung là những sáng tác (công trình suy nghĩ ,tim óc)  của người viết  và trong sự hạn hẹp là đã được (xuất bản) in ra thành sách(có tác giả giữ bản quyền đàng hoàng) Xét về các thể loại  đề tài thì tác phẩm cũng vô cùng phong phú như thơ ,tiểu thuyết(tâm lý xã hội ) truyện giả tưởng ,kịch nói, kịch thơ,truyện trinh thám ,phiêu lưu,kiếm hiệp,truyện ngắn, ngụ ngôn,tiếu lâm ,nhi đồng… đương nhiên là phải kể thêm những công trình biên khảo đồ sộ ,giá trị nữa. Người ta thường nói  tác phẩm là ‘’đứa con tinh thần’’ của tác giả, nó cũng đã được hoài thai,cưu mang, và sinh ra như một đứa con thật  và là’’ đứa con bất tử’’ để đời chứ không già chết đi như con thật bằng xương bằng thịt .Nó cũng không cần thiết phải  ‘’mang nặng đẻ đau” chin tháng mười ngày  vì có khi ra đời sớm(trong trường hợp được viết vội ) cũng có khi phải chờ tới mấy năm hay lâu hơn thì tác phẩm mới hoàn tất (trường hợp những tác phẩm lớn ,công trình biên soạn công phu) Tác phẩm cũng có đủ hạng ,đủ hình thức giống như những đứa con khác nhau (mập ,gầy,trắng ,đen,xấu ,đẹp ,đài các ,lam lũ…) nói chung đã tạo thành một thế giới văn chương với đủ sắc màu kỳ bí ,rực rỡ và hấp dẫn.Là ‘’con ‘’ nên cũng có người …đẻ sai, cũng có người …hiếm muộn ,có nhiều tác giả viết và in rất nhiều tác phẩm cũng có người chỉ xuất bản một hai cuốn sách.Lại còn có những’’ quái thai’’ hay đứa con bị dị tật nữa!Lại có chuyện “bắt cóc” con của người khác về khai sanh làm con của mình, có nhiều tác giả khai sanh cho con bởi những người cha (me)có nhiều tên khác nhau (trường hợp người viết dùng nhiều bút hiệu ) cũng có khi một  đứa con có cùng nhiều người đứng tên khai sanh (trường hợp các công trình nghiên cứu ,biên soạn chung của nhiều tác giả)Cũng có khi nhiều người cùng viết về một đề tài (như phê bình một tác giả ,một tác phẩm văn học , triết học, các bình luận về kinh tế,chính trị,tôn giáo,xã hội …)Đương nhiên trong trường hợp này mỗi người viết một cách khác nhau nhưng cũng có khi ý kiến cũng ‘’dẫm chân ‘’ lên nhau mà nói theo …ngôn ngữ đời thường là đạo văn ,đạo ý tưởng hay nói theo …ngôn ngữ văn hoa là  những tư tưởng lớn gặp nhau! Cũng có những tác phẩm không do người viết ‘’mang nặng đẻ đau’’ đó là truyện phóng tác, dịch thuật .Cũng có nhiều khi ‘’đứa con’’  vì xuất hiện quá lâu ,quá xưa cũ mà nổi tiếng nên bị khai sanh nhầm tên tác giả (trường hợp bản dịch tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc có thời được tranh cải là của Đoàn thị Điểm hay Phan huy Ích)…Cũng có trường hợp  nhiều tác phẩm quá hay ,đã được truyền tụng qua nhiều thế hệ độc giả mà (vô tình) tác giả …bị quên tên,người đọc thường nhớ tên sách (tác phẩm ) hơn là nhớ tên tác giả !

Nhân loại xuất hiện lâu đời,văn chương nghệ thuật cũng tồn tại lâu đời ,tác giả và tác phẩm cũng hằng hà sa số như muôn vàn tinh tú trên bầu trời.Phải nói là không có ai dám chắc là cả đời mình đọc hết sách vở ,hiểu hết mọi lý lẽ  ở trên đời .

                                                                                                             SƯƠNG LAM