Trong tiến trình phát triển của đất nước, khi chủ trương liên kết vùng và phát triển bền vững được xem là định hướng chiến lược, các địa phương miền núi Trung Bộ, đặc biệt là khu vực Trà My của thành phố Đà Nẵng đang dần khẳng định vai trò của mình như những “vệ tinh văn hóa - kinh tế” trong không gian phát triển của miền Trung - Tây Nguyên.
Với vị trí nằm trên trục giao thông kết nối Đà Nẵng - Tam Kỳ - Trà My - Kon Tum, vùng đất này hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để trở thành trung tâm giao lưu hàng hóa, văn hóa và du lịch giữa miền núi và đồng bằng.
Một chỉ dẫn văn hóa
Trà My là nơi hội tụ, sinh sống của nhiều cộng đồng tộc người: Việt, Co, Ca Dong, Bh’noong, cùng các nhóm dân mới di cư đến như Mường, Thái, Cơ Tu, Tày, H’rê… Mỗi dân tộc, tùy theo điều kiện cư trú và lịch sử, đã hình thành nên bản sắc văn hóa riêng, vừa độc lập, vừa có sự giao thoa, tiếp biến, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc của vùng đất Trà My.
Từ lễ mừng lúa mới, lễ ăn trâu, nghệ thuật trống chiêng, múa dân gian, dệt thổ cẩm, đan mây tre, đến những tri thức bản địa trong canh tác, săn bắt, hái lượm, chữa bệnh bằng thảo mộc… tất cả đã trở thành giá trị văn hóa phi vật thể quý giá, được lưu giữ và trao truyền qua bao thế hệ.
Nếu như chỉ dẫn địa lý như quế Trà My, sâm Ngọc Linh giúp xác định nguồn gốc và giá trị kinh tế của sản phẩm dựa trên điều kiện tự nhiên đặc hữu, thì “chỉ dẫn văn hóa Trà My” lại là một cách nhận diện bản sắc tinh thần của vùng đất và con người nơi đây, nơi thiên nhiên và văn hóa hòa quyện, nơi những giá trị truyền thống không chỉ được bảo tồn mà còn trở thành nguồn lực cho phát triển bền vững.
Khai thác giá trị văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng
Giá trị văn hóa của các tộc người Trà My không chỉ là biểu hiện của trí tuệ, tâm hồn và lao động sáng tạo, mà còn là nguồn tài nguyên nhân văn quý giá, phục vụ cho phát triển du lịch văn hóa - du lịch cộng đồng. Nếu được bảo tồn và khai thác đúng hướng, Trà My có thể trở thành “trục văn hóa bản địa” của Đà Nẵng, nơi du khách trong và ngoài nước tìm đến để trải nghiệm, cảm nhận và thấu hiểu vẻ đẹp của văn hóa tộc người giữa thiên nhiên đại ngàn.
Du lịch cộng đồng là mô hình phát triển mang tính bền vững và nhân văn, khi người dân địa phương trở thành chủ thể của sản phẩm du lịch, họ vừa là người kể chuyện, vừa là người gìn giữ văn hóa. Du khách đến Trà My không chỉ để chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên, mà còn được trải nghiệm cuộc sống thường nhật của đồng bào miền núi, cùng giã gạo, dệt vải, uống rượu cần, tham dự lễ hội dân gian… Chính những trải nghiệm ấy đã biến hành trình du lịch thành cuộc đối thoại văn hóa, giúp du khách từ những miền đất khác hiểu hơn về giá trị đa dạng văn hóa các dân tộc Việt Nam.
Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức lại đơn vị hành chính, khi cấp huyện không còn tồn tại, các xã được sáp nhập và quản lý trực tiếp các địa bàn khác nhau, không gian văn hóa tộc người trở nên phân tán. Sự thiếu gắn kết giữa các cộng đồng tộc người có thể dẫn đến phân mảnh văn hóa, làm suy giảm sức mạnh cộng đồng.
Vì vậy, việc xây dựng cơ chế phối hợp văn hóa liên xã để tổ chức những ngày hội văn hóa các dân tộc Trà My, hay thành lập “Không gian văn hóa Trà My” có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ để bảo tồn mà còn để phát huy di sản văn hóa trong dòng chảy hiện đại.
Trung tâm kết nối kinh tế và văn hóa của vùng Nam - Bắc Trà My
Với vị trí địa lý thuận lợi, từng là trung tâm hành chính - kinh tế của huyện Trà My, có bề dày lịch sử - văn hóa và tiềm năng bản địa phong phú, lại đang sở hữu Quảng trường Văn hóa và Trung tâm triển lãm giới thiệu trưng bày sản phẩm Trà My, xã Trà My hoàn toàn có khả năng trở thành trung tâm kết nối kinh tế - văn hóa của vùng Nam - Bắc Trà My.
Trong tiến trình này, sự phối hợp đồng bộ giữa Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng, chính quyền các địa phương, các doanh nghiệp đầu tư du lịch xanh và cộng đồng các dân tộc thiểu số sẽ là yếu tố quyết định.
Việc quy hoạch các tuyến du lịch văn hóa - sinh thái - cộng đồng, gắn kết các làng nghề, các lễ hội, sản phẩm OCOP địa phương… sẽ mở ra hướng phát triển kinh tế dựa trên nền tảng văn hóa, vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa khẳng định bản sắc vùng miền.
Trà My hôm nay không chỉ được biết đến với hương quế ngát rừng và quốc bảo sâm Ngọc Linh, mà còn là nơi giao hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc và hội nhập. Nâng tầm xã Trà My thành trung tâm kết nối kinh tế - văn hóa của vùng Nam - Bắc Trà My không chỉ là yêu cầu phát triển, mà còn là hành động cụ thể để gìn giữ và lan tỏa giá trị di sản văn hóa các tộc người, là nền tảng cho sự phát triển bền vững, nhân văn và đậm đà bản sắc đất Quảng.
NGUỒN:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét