“TỪ GIÃ HOÀNG-HÔN
TRONG MẮT EM”
Tôi xin mượn câu hát trong bài “Mái tóc dạ hương”, thơ Đinh-Hùng, Nguyễn- Hiền phổ nhạc, để làm tựa trong bài viết này.
Tôi đã từng mê tập thơ “Đường vào tình sử” của Đinh-Hùng, nhưng những ngày chạy giặc, bỏ mất. Tôi nhớ tập thơ khổ lớn, giấy croqui in đẹp và sang trọng. Trang đầu, trước khi bước vào “Đường vào tình sử”, Đinh-Hùng đã giới thiệu:
“ Những cánh hoa này rất mỏng manh
Ngày mai gió cuốn lá xa cành
Và ngày mai nữa em đi dạo
Sẽ gặp hồn anh trên cỏ xanh…”.
Tôi mê “Đường vào tình sử”, mê “Những cánh hoa mỏng manh” và thuộc bốn câu thơ từ những năm tháng Chiến-tranh, và không làm sao quên câu thơ ‘Từ giã hoàng hôn trong mắt em” trong bài thơ MÁI TÓC DẠ HƯƠNG đã được nhạc sĩ Nguyễn Hiền phổ nhạc.
Bây giờ trong cơn lốc “cơm áo, gạo tiền”, người thôn quê, cả người thành thị đã quên hoàng-hôn? Thành thị thì quên đã đành, vì nhà cao tầng che kín chân trời, còn ở nông thôn cũng quên luôn, vì bây giờ thôn thôn cũng đã đổi mới, cũng cao tầng, kín cổng, ai đâu còn lãng-mạn mà ngắm hoàng hôn? Trong cuộc sống tất bật, làm việc, ăn ngủ còn không có thì giờ, đâu ai còn đầu óc mà nghĩ đến ngắm hoàng-hôn ?
Nếu chẳng may một buổi chiều nào đó, có ai đó đứng ngắm hoàng-hôn, tức thì có người hỏi: Nhìn cái gì đó? Hâm hả? Ngáo đá hả? Chập mạch hả? Không khéo ngắm hoàng-hôn, người ta tưởng dở hơi, “thần kinh phân liệt” đem vào nhà thương Biên Hòa thì… thúi đời!
Tôi xa quê, xa biển lâu rồi, nghe nhạc hoàng-hôn, tôi bỗng nhớ, và hình dung rồi vẽ lại trong đầu cái thời, mặc quần xà lỏn, ở trần leo lên động cát biển, ngồi xuống làm “Văn nghệ sĩ” mà ngắm hoàng-hôn, nhìn ông mặt trời tròn như hòn bi đỏ hỏn, rất hiền từ, từ-từ, chầm-chậm đi xuống… đi xuống biển, rồi lặn mất phía xa đường chân trời, cứ tưởng mặt trời đuối nước, ngộp thở!
Hoàng-hôn đẹp yêu kiều, đẹp lộng lẫy, đẹp dịu-dàng, đẹp như không có gì để so sánh. Hoa hậu mà đem so với hoàng-hôn thì hoa hậu chạy rớt váy!
Học trò ngày nay nếu mà bắt tả hoàng-hôn, thì bảo đảm rằng sẽ cắn bút, có em không biết hoàng-hôn là gì? Nhưng hỏi “Hôn môi xa” là gì, thì biết ngay!
Nhạc viết về hoàng-hôn cũng không có nhiều, trên dưới một chục nhạc phẩm gì đó. Nhưng nhạc sĩ viết được bài hoàng-hôn nào là bài đó mà hay, được người nghe nhớ dai, bài hát đó đi theo họ suốt đời.
“Nay hoàng hôn đã, lại mai hôn hoàng”(Kiều).
Trong những nhạc phẩm viết về hoàng-hôn, thì bài hát “Tiếng xưa” của Dương- Thiệu-Tước là khó hát nhất. Ca sĩ “lơ-tơ-mơ” chưa “sạch nước cản” mà hát bài này thì chỉ làm “Tiếng xưa” sẽ thành “Tiếng nay” thôi :
“… Hoàng hôn lá reo bên thềm
Hoàng hôn tơi bời lá thu
Sương mờ ngậm ngùi xuân xanh
Bâng khuâng phím loan vương tình…”
Lại một hoàng-hôn nữa, một nhạc phẩm tiễn nhau trong Chiến-tranh “Chuyến tàu hoàng hôn” của Minh-Kỳ - Hoài-Linh, đã một thời làm biết bao lòng người “sầu tê tái” mỗi khi tiễn người yêu ra chiến tuyến:
“… Chiều nao tiễn nhau đi khi bóng ngả xế tà
Hoàng hôn đến đâu đây
Màu tím dâng trong hồn ta
Muốn không gian đừng tan
Níu đôi chân thời gian
Ngừng trôi cho giây phút chia ly này kéo dài…”
Mấy năm gần đây, có một ca sĩ “gạo nàng hương” đã yêu Boléro, đã hát Boléro, đã “thách thức” Boléro, đã hát “Chuyến tàu hoàng hôn” chỉ sai một chữ đã làm chuyến tàu bể bánh, trật đường rầy:
“Xe lăn trong ĐÊM khuất xa rồi biết đâu tìm…”.
-Đúng, xe lăn trong ĐÊM, nhưng như vậy thì tầm thường quá, phải là “Xe lăn trong TIM khuất xa rồi biết đâu tìm…”, mới đúng ý của tác giả và đúng bài hát khi mới ra đời.(Chữ TIM ở đây là diễn tả nỗi đau)
Tôi, ngày đó, một thằng con nít sống ở biển, xếp vào loại dân Pa-de-ghe, xổ mũi quanh năm, quẹt nước mũi bằng hai tay áo bà ba, hình như cả tháng trời, áo mới được giặt một lần, hai tay áo cứng đơ như có ai trét hồ, chờ áo khô mặc tiếp vì “nhứt y nhứt quởn” mà! Chờ Tết mới có bộ đồ mới. Vậy mà tôi có máu “văn nghệ”, mê “Tôi đi giữa hoàng hôn” của Văn-Phụng:
“Tôi đi giữa hoàng hôn
Khi ánh chiều buông
Khi nắng còn vương
Một mình tôi ngắm cánh chim lạc loài
Mà lòng mình thấy u hoài…”
Đến năm 60, tôi bỏ lại sau lưng những con còng biển, con dã tràng xe cát, bỏ tiếng sóng xô bờ, bỏ mái nhà lắc tư như răng bà già sắp rụng, bỏ người mẹ gánh cá mướn cùng đứa em nhỏ dại… Tôi đi học xa nhà. Rồi tôi biết yêu, biết chạnh lòng trước đôi mắt đẹp, biết nhung nhớ mông lung, biết vấn-vương mái tóc thề:
“…Từ giã hoàng hôn trong mắt em
Tôi đi tìm những phố không đèn
Gió mùa thu sớm bao dư vị
Của chút ân tình hương tóc quen
Từng bước lần theo trăng viễn khơi
Trong đêm còn mơ dáng ai cười
Tiếng cười như cõi thiên thu lại
Tiền kiếp xưa nào em hé môi…”
(Nhạc phẩm “Mái tóc dạ hương” Nguyễn-Hiền phổ thơ Đinh-Hùng)
Ôi, bài thơ đẹp, những nốt nhạc cũng tươi. Bài thơ mang “triết lý nhân sinh”, một mái tóc dạ hương thoáng mùi trong màu sắc hư ảo của đêm.
Từng ngày, từng tháng, từng năm đi qua. Tất cả đều là dĩ-vãng. Dĩ-vãng có buồn, có vui, huy-hoàng hay tàn-tạ…
Nhớ lại để tiếc thương và dằn vặt một dĩ vãng:
-“Dĩ vãng nào xanh hơn mắt em?”
Và tôi đã “Từ giã hoàng hôn trong mắt em” vào những năm tháng xưa thật là xưa.
Bây giờ tôi chỉ còn “Hoàng hôn trong mắt tôi!” gần thật là gần.
TRẦN-HỮU-NGƯ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét