CHỢ CHIM CẦU MỐNG. - TỪ KẾ TƯỜNG

 SÀI GÒN NGÕ NGÁCH:

CHỢ CHIM CẦU MỐNG

Trong số những cây cầu cũ xưa còn sót lại ở Sài Gòn, có lẽ Cầu Mống là cây cầu mang hình bóng của một thứ thời gian lắng động nhất trong tâm tưởng của rất nhiều người yêu quý thành phố có những cây cầu in vóc dáng của năm tháng đã qua đi trên một dòng sông. Cầu Mống là loại cầu sắt thiết kế kiểu Pháp và do Pháp xây dựng nên in đậm nét “văn hóa cầu” phương Tây, thành cầu uốn cong, có những khoảng trống, sơn đen bắc qua sông Bến Nghé hay còn gọi là sông Ông Lãnh nối quận 1 và quận 4 (đất Khánh Hội xưa). Chân cầu phía quận 1 nằm chếch công viên Diên Hồng đối diện đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Công Lý cũ). Sở dĩ gọi là công viên Diên Hồng vì phía sau đó là Hội trường Diên Hồng mà báo chí trước năm 1975 còn gọi là “Viện Bô Lão” vì đây là trụ sở Thượng Nghị Viện của chế độ cũ. Chân cầu phía quận 4 nằm trên đường Bến Vân Đồn thuộc địa phận P12 Q4.

Cầu Mống nằm giữa khoảng không gian của cầu Ông Lãnh và cầu Quay. Lúc tôi lên Sài Gòn đi học Cầu Mống chỉ dành cho xe gắn máy và xe đạp lưu thông, về sau dành riêng cho người đi bộ. Bây giờ ít ai đi bộ qua Cầu Mống vì lớp xi măng trên cầu đã bong, tróc, nhiều nhịp hư, gãy người sơ ý có thể lọt thõm xuống sông. Do không có khách bộ hành nên cầu trở nên vắng vẻ và vì thế dân bụi đời, xì ke ma túy chiếm lĩnh làm “bãi đáp” để tụ tập, hút chích. Cách đây khá lâu tôi có về quận 4, đi bộ qua cầu Mống như một cách tìm lại kỷ niệm với một cây cầu mà thời thơ ấu đã từng đi học qua đây chợt lạnh người khi nhìn thấy kim tim của dân xì ke vứt bữa bãi như chỗ không người. Cầu Mống bây giờ tuy còn gọi là cầu nhưng không còn chức năng của một cây cầu nữa, nó cứ đứng im lìm, soi bóng xuống dòng sông Bến Nghé, thế thôi. Có lẽ cầu Mống hiện diện ở thành phố Sài Gòn trên trăm năm rồi, tuổi đời đã cao, thân cầu đã xuống cấp và nó đã được “nghỉ hưu” để ngày ngày trầm mặc suy tư như một chứng nhân của lịch sử đầy cảnh bể dâu thế sự.

Nhưng có lẽ ít ai còn nhớ dưới chân Cầu Mống phía quận 1 sau năm 1975 có một thời gian dài khu vực này trở thành chợ chim, chó, cá cảnh gọi tắt là chợ chim Cầu Mống sau khi chợ chim lề đường Hàm Nghi bị giải tỏa đã dời về đây. Chợ chim Cầu Mống dài khoảng 300m, cặp bờ sông Bến Nghé đoạn từ công viên Diên Hồng tới đầu đường Pasteur. Chợ chia làm hai dãy quầy sập, có một lối đi chính giữa rộng khoảng 1,50 m, mỗi quầy sập chừng 6m2 bán đủ thứ chim chóc, chó, mèo, gà, vịt, cần câu máy, dụng cụ và mồi câu nội ngoại nhập kể cả động vật hoang dã có tên trong sách đỏ ngày nay. Tôi thích nuôi chim, chó nên thường dạo chợ bất cứ lúc nào rãnh rỗi, nhưng chợ buôn bán tấp nập nhất là vào lúc sáng sớm lúc người nuôi chim tập trung mua thức ăn cho chim như sâu, cào cào, dế, châu chấu, lúa, hạt kê… và kẻ trộm dắt chó kiểng ra chợ bán sau một đêm trộm được và khổ chủ cũng ra đây mắt láu liêng tìm con thú cưng của mình bị trộm bắt mất.

Chợ chim Cầu Mống là nơi tập trung nhiều đầu mối mua bán chim, chó cảnh. Ở đây muốn mua chim gì cũng có, chó gì cũng xong, miễn thuận mua vừa bán là “tiền trao cháo múc” cấm mang ra khiếu nại. Có quầy không biết nhập từ đâu mà bán đầy những chú két nhiều màu sắc đẹp được chủ quầy thao thao giới thiệu là két châu Phi, Tây Ban Nha hoặc Úc nhưng hét giá tận mây xanh. Có quầy bán cả một bầy gấu con còn bú sữa, nhỏ xíu như chú heo con. Tôi hỏi thử giá, chủ quầy bán gấu hét 1,5 triệu đồng một con và hướng dẫn luôn cách nuôi, cho bú sữa bình như trẻ em hoặc nấu cháo thịt bò bằm nhuyễn cho ăn. Ở chợ này tôi đã mua được một chú chó Phú Quốc giá 700 ngàn, nguyên một ổ nhồng con mới “ra ràng” 3 con giá 150 ngàn, một con chó Nhật giá 500 gnàn, một cây cần câu máy giá 800 ngàn…nói chung có tiền là mua được tất những gì mình thích, kể cả một chú gấu con được giới thiệu là do người dân tộc bắt được từ rừng rậm cao nguyên cho tới một chị két Tây Ban Nha nhập theo đường tàu viễn dương.

Cũng chính ở chợ chim Cầu Mống tôi mới biết có một loại chim được gọi là…chim nô tì hay chim osin. Đó là giống chim sắc Nhật, tất nhiên được nhập từ Nhật, chim này nhỏ như chim sẻ lông có nhiều màu rất đẹp từ màu đen pha sọc trắng, sô cô la, tới trắng tuyền đẻ trứng trong ổ quấn bằng dây thừng, nuôi con mình rất giỏi đồng thời cũng nuôi con “người khác” ngon lành chẳng phân biệt “địch”, “ta” miễn là khi chim sắc Nhật đẻ bốn trứng, đồng thời chim bạc má là loài chim chỉ biết đẻ trứng chứ không biết ấp trứng nuôi con nên vứt ba trứng chim sắc Nhật chuồi 3 trứng chim bạc má vào, chim sắc Nhật ấp luôn, khi nở con, chim sắc Nhật cũng nuôi chim bạc má con tận tụy như con ruột của mình, bởi thế mới có tên gọi là chim nô tì hay osin, tức chim…ở đợ.

Chợ chim không chỉ bán chim mà còn giúp cho ta hiểu biết nhiều điều ngoài sách vở. Ví dụ như loài chim yến ngoại nhập có rất nhiều loại, nhiều màu sắc, nhưng mắc nhất là hồng yến. Một cặp hồng yến lúc đó giá gần 2 triệu bạc, người bán có một thủ thuật biến chim hoàng yến thành hồng yến chỉ trong một tuần lễ nhờ một loại thuốc bột màu vàng nhập từ Mỹ giá rất mắc. Cho chim hoàng yến, kể cả bạch yến ăn củ cà rốt bào nhuyễn, trộn thuốc này vào lập tức lông sẽ đổi màu biến thành hồng yến như ý muốn. Tôi đã làm thử và thành công, nhưng không phải để lừa gạt bán chim “ảo thuật” mà để…khỏi bị mua lầm chim hồng yến từ người bán đã “ảo thuật” đổi màu lông gạt bán cho mình. Chợ chim Cầu Mống cũng đầy những trò “ảo thuật” gian manh để lừa gạt bán chim, chó cho người mua. Chuyện khách lơ tơ mơ mua lầm chú chó bị nhuộm lông ở đây là chuyện… bình thường thậm chí họ dám nhuộm cho chú chó một bộ lông… màu tím dị thường để bán cho một ông khách quê mê chó lông màu tím độc đáo cũng đã xảy ra.

Có lẽ thấy dưới chân Cầu Mống, ngay trung tâm quận 1 tồn tại một chợ chim bát nháo, bầy hầy và luôn mất an ninh trật tự vì cãi nhau, kiện cáo giữa người mua lầm và người bán thú “ảo thuật”, cũng như mỗi ngày có nhiều vụ mất trộm chó, khổ chủ ra đây tìm chuộc lại hoặc thưa kiện ì xèo nên chợ chim Cầu Mống chỉ kéo dài được một thời gian rồi cũng bị giải tỏa dời đi nơi khác. Bây giờ chỉ còn cây cầu nối hai bờ sông Bến Nghé với cái bóng trầm lặng xưa cũ của mình theo thời gian.

TỪ KẾ TƯỜNG