TRĂNG MỜ SUỐI MƠ. - TRẦN HỮU NGƯ

 

TRĂNG MỜ

SUỐI MƠ

Nhạc sĩ Lê-Mộng-Nguyên qua đời bên Pháp ngày 19.5.2023.

Anh sinh năm 1930 tại Huế.

Một bài viết đã lâu. Nay đăng lại để vô cùng thương tiếc anh LÊ-MỘNG-NGUYÊN, người nhạc sĩ mới 19 tuổi đã viết nên một kiệt tác: TRĂNG MỜ BÊN SUỐI.

Thế là thêm một nhạc sĩ tiền chiến nữa đã ra đi!

Không biết ngày mai có nhạc sĩ “hậu sinh khả úy” nào viết về Suối nữa không?

Nhạc viết về Sông có nhiều, nhưng nhạc viết về Suối, hình như có hai bài đứng được với thời gian:

-Suối mơ (Văn-Cao & Phạm-Duy)

-Trăng mờ bên suối (Lê-Mộng-Nguyên)

Tôi đã xa rừng từ rất lâu rồi. Bỏ lại sau lưng tuổi thơ yêu dấu biết bao kỷ niệm, những khu rừng cho ta bóng mát quanh năm, những núi non sừng sửng bốn bề, những buổi mai nghe chim thức dậy hót vang, những chiều vàng pha tím nhẹ, chen những đụn mây đùn lên bị cánh rừng che khuất ở đường chân trời.

Nơi nào có sông, có suối là nơi đó có vạn vật sinh sôi, nảy nở. Dân làng định canh, định cư, và con người bao giờ cũng tìm nơi có nước để mà sinh sống. Những năm tháng Chiến tranh, dân kéo nhau vào rừng tìm những nơi có con con suối nhỏ, có khi gặp con sông bắt nguồn từ xa xôi lửng lờ xuôi chảy, và nơi nào có nước là nơi đó có sự sống.

Tôi còn nhớ một câu chuyện từ lúc tôi còn rất nhỏ:

Tôi theo ba tôi từ xã Tân Thành lên núi Tà Cú từ năm 1954. Chuyện kể rằng, sư tổ núi Tà Cú là Trần Hữu Đức, ngài từ miền Trung vào Hiệp Nghĩa (trước 75 là xã Tân Hiệp, quận Hàm Tân, tỉnh Bình Tuy, nay là Hàm Thuận Nam tỉnh Bình Thuận), phật tử theo Ngài nhiều quá, vì thế, Ngài trốn lên núi Tà Cú để tu. Ngài lần theo con suối chảy từ núi xuống Hiệp Nghĩa, theo suối đi ngược lên núi, đến một cái hang nơi đầu nguồn con suối thì ngài dừng lại (chỗ này gọi là chùa Hang).

Nước suối núi Tà Cú, ngày ấy lạnh như… nước đá. Núi rừng Tà Cú thanh thoát, buổi mai nghe nước suối róc rách, buổi chiều nhìn xuống Hiệp Nghĩa sương như khói lờ đờ, buổi tối người ta có thể nghe một thứ âm thanh hình như tiếng đá vang và rừng thở, và trong thinh không bỗng giựt mình vì tiếng động của thú hoang tìm mồi.

Trẻ con sinh sau Hòa bình sẽ không biết suối. Có biết chăng chỉ qua sách báo phim ảnh. Không như chúng tôi ngày xưa, tắm suối, giặt suối, uống suối… Con suối, ví như một “suối nguồn tươi trẻ”. Những ngày hè chói chang, tìm đến suối để thấy lòng mát rượi, chơi với suối còn được nghe “nhạc suối”, tôi thả những chiếc lá vàng xuống suối để thấy nó “ngù ngờ ngù ngờ xuôi về đâu?” (Lời nhạc phẩm Sáng rừng của Phạm Đình Chương).

Suối, nguồn cảm hứng khó nói nên lời của không biết bao tao nhân mặc khách, những hẹn hò, những chia ly…, chỉ cần một người có một chút lãng mạn khi nhìn thấy con suối chảy êm đềm, trong veo, len lỏi trong hốc đá, hàng cây, uốn éo là thấy tâm hồn dâng trào tình cảm dạt dào.

Và Lê-Mộng-Nguyên cũng là người lãng mạn trong nhạc phẩm “Trăng mờ bên suối”:

“… Người hẹn cùng ta đến bên bờ suối

Rừng chiều mờ sương ánh trăng mờ chiếu

Một đêm thiết tha rồi mai xa cách

Người ơi hai ngả biết đến phương nào

Mịt mù ngàn thâu suối mơ trầm lắng

Lòng buồn từ ly nhớ nhung chiều vắng

Người ơi nhớ khúc nhạc lòng đêm ấy

Ngàn đời vang nhắc bên suối trăng tà

Suối mơ, lời nguyện ước bên bờ suối mơ

Nhớ chăng, người phương xa trong khói điêu tàn

Suối ơi, vờn theo bóng trăng vàng ngày xanh

Nào những lúc trên thuyền say sưa nhìn trăng vừa lên

Ai hay chia lìa, sương khói biên thùy

Hiu hắt người đi sa trường xa (*)

Một ngày xa nhau xóa bao hình bóng

Trời bày chia ly chi cho lòng héo

Giờ đây cách xa người quên hay nhớ

Ngày xưa còn đó trăng nước mong chờ…”

Lê-Mộng-Nguyên viết “Trăng mờ bên suối” năm 1949, lúc ấy anh chỉ mới 19 tuổi. Và anh chỉ có một bản nhạc này để anh được làm nhạc sĩ. Theo các nguồn tin trên mạng, nhạc sĩ Lê-Mộng-Nguyên đã nói:

-“Tôi chỉ cần tự giới thiệu là nhạc sĩ, tác giả “Trăng mờ bên suối” là ai cũng biết rồi! Có người so sánh tôi với Alain-Fournier, tác giả Le Grand Meaulnes, chỉ có một tác phẩm mà cũng được nổi tiếng khắp năm châu!”.

Và SUỐI MƠ

Đã từ lâu, người nghe nhạc chỉ biết ca khúc SUỐI MƠ là của Văn Cao. Nhưng, có một dạo tôi nghi ngờ vì tôi nhớ “SUỐI MƠ đồng tác giả là Văn Cao & Phạm Duy”, nhưng vì không có bằng chứng! Nay vô tình lục lại nhạc cũ, tôi bắt gặp bản in SUỐI MƠ ghi: “Ấn phẩm 1954 của TINH HOA – VIỆT NAM”:

-Bên ngoài bìa đầu ghi: BÀI THƠ BÊN SUỐI của Văn Cao

-Bên trong ghi: Lời và Nhạc: Văn Cao – Phạm Duy.

Kính mong gia đình cố nhạc sĩ Văn Cao cho biết:

-Có phải SUỐI MƠ là BÀI THƠ BÊN SUỐI của Văn Cao đã được Phạm Duy phổ nhạc?

Tôi nghĩ, làm rõ điều này là cần thiết, vì SUỐI MƠ là nhạc phẩm bất hủ.

“… Suối mơ

Bên rừng thu vắng

Dòng nước trôi lững lờ ngoài nắng

Ngày chưa đi sao gió vương

Bờ xanh ngát bóng đôi cây thùy dương

Suối ơi, ôi nguồn yêu mến

Còn ghi khi bóng ai tìm đến

Đàn ai nắn buông lưu luyến

Suối hát theo đôi chim quyên

Từng hẹn mùa xưa cùng xây nhà bên suối

Nghe suối róc rách trôi hoa lừng hương gió ngát

Đàn nai đùa trong khóm lá vàng tươi

Tơ đàn chùng theo với tháng năm

Rừng còn nhớ tới người

Trong chiều nào giữa chốn đây hồn cầm lắng tiếng đời

Suối ơi! Nghe rừng heo hút

Giòng êm đưa lá khô già trút

Còn như lưu hương yêu dấu

Với suối xưa trôi nơi đâu…”

Tôi đã xa rừng, xa những con suối nhỏ của một thời tắm suối, ăn trái cây rừng và uống nước suối, thứ nước trời cho, trong như pha lê, mà thiên nhiên ban tặng, một giòng nước tinh khiết chảy từ trong hốc đá, len lỏi qua những cánh rừng, đã gạn đục khơi trong, không bao giờ cạn.

Những con suối âm thầm, miệt mài chảy qua khe đá, xuyên rừng mang những giòng nước mát của một thời đã nuôi sống con người cùng muôn thú cũng như cỏ cây hoa lá. Những con suối nhỏ đã đi vào thơ ca đã làm nên huyền thoại: “Suối Mơ” và “Trăng Mờ Bên Suối”.

Và những con suối rừng ngày ấy, bây giờ biết có còn không?

TRẦN-HỮU-NGƯ

(*) Thật hết biết, trong câu “người đi sa trường xa”, vậy mà có nhạc sĩ đã chép lại rằng “người đi xa Trường-Sa!” để cho lũ trẻ hát ca ngợi một đêm tự tình ở bên suối của đôi tình nhân, rồi chia tay, một người ở lại, một người đi ra đão Trường-Sa!

Tôi buồn thì ít, mà cười thì nhiều cho một số nhạc sĩ và ca sĩ được gọi là… Trẻ khi cảm nhận “Trăng mờ bên suối”.

Không biết lúc ở bên Pháp, trước khi qua đời anh Lê-Mộng-Nguyên có biết chuyện này không?

PLAYLIST CD VỌNG TÌNH - NHỮNG TÌNH KHÚC PHỔ TỪ THƠ NHÃ MY

ĂN UỐNG THỜI HOÁ CHẤT - TỪ KẾ TƯỜNG

 

ĂN UỐNG THỜI HÓA CHẤT

Hiện nay, thực phẩm bẩn từ nhiều nguồn do cơ quan quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm không kiểm soát nổi, từ mọi ngóc ngách hiện diện khắp nơi: từ một phiên chợ chồm hổm lề đường đến siêu thị hiện đại, trong một quán cóc bình dân tới nhà hàng sang trọng. Nói chung là từ trong nhà do các bà nội trợ mất cảnh giác mua ngoài chợ mang về nấu nướng, bếp ăn của các nhà hàng sang trọng bất cẩn trong khâu kiểm tra, chế biến sẽ dẫn tới tai họa cho bất cứ ai, kể cả bữa tiệc cưới đông người hay các cháu học sinh mầm non bán trú. Thực phẩm bẩn đang là mầm họa cho mọi người.

ĐỦ CHỦNG LOẠI THỰC PHẨM BẨN

Trước hết xin nói về “hương”. Trên thị trường hiện nay, không cần phải vào chợ hóa chất Kim Biên ở quận 5 TP.HCM mới mua được hóa chất tạo mùi thương cho “thực phẩm” đúng như mong muốn. Một bếp trưởng gia đình hay bếp trưởng…quán nhậu, nhà hàng sang trọng nếu muốn mùi hương thịt gà, thịt heo, thị bò, thịt dê, kể cả thịt cầy, thịt chồn cứ thẳng ra các tiệm tạp hóa hoặc chợ làng hỏi mua hóa chất tạo mùi hương như vừa kể trên đều được đáp ứng đầy đủ từ một gói hóa chất nhỏ, lẻ cho tới…cả ký tha hồ mang về chế biến. “Hương” được sử dụng nhiều nhất trong chế biến lẩu, từ lẩu “ ông thầy” cho tới lẩu hải sản, đặc biệt là lẩu “thập cẩm”. Một gói nhỏ hóa chất tạo mùi hương dạng bột, hoặc một bịch nylon nhỏ đựng chút xíu dung dịch có thể cho ra thành phẩm từ một cái lẩu cho tới cả chục cái lẩu nghi ngút khói, dậy mùi hương “quyến rũ” mà thực khách sì sụp chan, húp, lùa…không biết chán và cả không biết mình bị lừa ăn món dởm thay vì lẩu dê nhưng hóa ra đó là lẩu thịt heo giả dê, nhất là món vú dê thì đến 99,9% là…vú heo tẩm ướp mùi hương giả vú dê. Dân nhậu “sành điệu không chỉ ở Sài Gòn mà khắp Nam Kỳ Lục Tỉnh đều mê món “lẩu súng đạn” của mấy ngôi quán tà tàn nằm trên đường Ngô Thời Nhiệm Q3, sau này phổ biến sang các quận ven như Gò Vấp, Hóc Môn, Q7, Q8. Đâu ai biết rằng món “súng đạn” đó của các loại động vật chết vì dịch bệnh khắp nơi được phù phép nằm trong nồi lẩu và rồi chui vào lục phủ ngũ tạng người tiêu dùng.

Kế đến là thịt. Trong thịt trước hết xin đề cập đến thịt phơi khô như: khô nai, khô bò, khô mực…không gì dễ giả bằng khô. Du khách mà đặc biệt là du khách nước ngoài sau một chuyến du xuân ở Vũng Tàu trở về qua địa phận Long Thành sẽ thấy những quầy sập bày bán các loại khô này rất “hoành tráng”. Tất nhiên nếu đi ô tô riêng thực khách muốn mua thì ghé lại ngã giá còn đi xe đò, chắc chắn thực khách sẽ “không thoát” vì các lại xe đò từ bậc trung tới cao cấp đều tự động ghé vào cho “quý vị quan khách” bước xuống tham quan, sau thì mua ít quà khô về ăn hay biếu. Các loại khô nai, khô bò, khô mực được đựng trong bao bì rất bắt mắt, nhưng coi chừng, nếu không cảnh giác khách sẽ mua nhầm khô dởm…nguyên con, chẳng hạn như khô mực được chế biến từ… cao su mà khi ngửi mùi vị y như khô mực, mắt nhìn chẳng khác gì mực phơi khô. Nhưng khi mang về nướng lên nghe bay mùi khét của cao su cháy đen mới biết mình bị “hố”. Không chỉ ở Long Thành mà ở Nha Trang, du khách cũng bị gạt mua phải khô mực giả nguyên con. Trước đó còn có khô mực xé giả làm bằng bã sắn dây.

Thịt tươi, tức thịt được giết mổ từ nguồn gia súc, gia cầm sống. Nhưng ở thị trường thiếu kiểm soát chặt chẽ của ta thời gian qua, thịt bẩn được tẩm ướp hóa chất làm cho tươi, bảo quản lâu đã tràn ngập. Không chỉ nguồn thịt bẩn trong nước mà cả nguồn thịt bẩn nhập lậu, ôi thối cũng được những “doanh nghiệp” làm ăn thiếu lương tâm nhập về tung ra thị trường, bán đầy các chợ khiến người tiêu dùng hết sức hoang mang, bức xúc. Và không chỉ có thịt bẩn ướp hóa chất mà thịt dởm cũng “vàng thau lẫn lộn” ví dụ như người bán thịt heo giả thịt bò đã nhờ một loại hóa chất đặc biệt có xuất xứ từ Trung Quốc, sau khi tẩm ướp, trong vòng 5-10 phút đã “hóa phép” thành…thịt bò để lừa gạt bán cho khách hàng thu lợi nhuận cao. Bởi thịt bò đắt hơn thịt heo, còn “kỹ thuật” hô biến thịt heo thành thịt bò lại cực kỳ dễ dàng, nhanh chóng nhờ một loại hóa chất cực kỳ rẻ. Những kẻ bán món “thịt lừa” này thừa biết hóa chất biến thịt heo thành thịt bò rất độc hại, có thể gây ung thư, nhưng vẫn cố tình lừa bán cho người tiêu dùng, bất chấp sức khỏe, tính mạng của “ thượng đế”. Không chỉ có thịt, mà còn có cả lục phủ ngũ tạng động vật bẩn được nhập về bán cho các quán nhậu, nhà hàng “chế biến” thành những món khoái khẩu.

Ngoài thịt gia súc bẩn còn có thịt gia cầm cũng bẩn không kém bởi chúng đã hư thối hoặc hết vì dịch bệnh mà lẽ ra phải loại bỏ, trái lại được nhập về “xử lý” bằng hóa chất đã biến thành “ chân, đầu, cổ, cánh, phao câu” trắng phau, tươi rói. Sau khi được tẩm ướp hóa chất, gia vị chúng trở thành những món nướng thơm ngon, hấp dẫn. iêng gà quay, vịt quay, heo quay khi đã tẩm ướp và…quay rồi thì khó ai biết nó xuất xứ từ đâu, từ ổ dịch bệnh hay giết mổ bất hợp pháp. Gần đây lại có món trứng gà nướng Thái Lan bán tràn lan ngoài lề đường mà thực chất là trứng gà công nghiệp được phù phép bằng “gia vị” bí truyền để trở thành món đặc sản trứng gà nướng Thái Lan bùi, béo và…rất mất vệ sinh lẫn đe dọa sức khỏe giới trẻ vì chạy theo phong trào…ăn uống lề đường mà được đua nhau ăn món trứng nướng này là một đẳng cấp mới.

RAU, CỦ, QUẢ ĐỘC HẠI

Trước đây, rau muống được cho là loại rau bình dân có mặt trong bữa cơm gia đình của mọi người, nhất là người nghèo. Hiện tại gặp thời “bão giá”, rau muống cũng tăng giá lên gấp mấy lần nhưng vẫn được ưa chuộng vì so với các loại rau khác vẫn còn…hợp với túi tiền của đại bộ phận cư dân nghèo. Nhưng hiện rau muống cũng không còn an toàn cho người sử dụng khi bị một số “nhà vườn” vì lợi nhuận đã bón phân cho rau muống bằng nhớt máy phế thải. Ăn loại rau muống này thì nguy hại khôn lường, nhưng mấy bà nội trợ lại thích mua rau muống cọng căng tròn, lá xanh tươi mơn mỡn mà đây lại là loại rau muống được bón bằng nhớt. Ngược lại rau muống trồng theo cách truyền thống dưới ruộng nước, ao hồ, kênh rạch sau khi cắt mang ra chợ thì mau héo, trong khi đó rau muống bón phân nhớt thải thì tươi lâu, xanh mơn mỡn nhìn rất bắt mắt nên “nhà vườn” vô lương tâm đã canh tác rau muống bằng nhớt và bán vô tội vạ.

Về củ, hiện nay ở khắp các chợ từ thành thị đến thôn quê đều tràn ngập cà rốt và khoai tây nhập từ Trung Quốc kể cả tỏi. Cà rốt, khoai tây Trung Quốc củ to dị thường, màu sắc tươi rói, da bóng mịn còn tỏi Trung Quốc nhìn biết ngay, củ to, nhiều tép, giá lại rẻ hơn “hàng nội” nên rất được các bà nội trợ ưa chuộng, nhưng nông dân Trung Quốc trồng bằng chất tăng trưởng gì thì khó biết được, tuy nhiên những gì không bình thường thì tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe người tiêu dùng. Riêng về trái cây, hiện trên thị trường tràn ngập trái cây Trung Quốc, không chỉ cam, lê, nho, táo, hồng… được “ngậm” chất bảo quản màu sắc bắt mắt, tươi lâu, có thứ để mấy tháng không hư mà một thứ trái thường được mọi người ưa chuộng là quýt Trung Quốc, loại trái nhỏ, màu vàng sậm còn cả cánh lá xanh tươi. Loại quýt này mua cúng để trên bàn thờ mấy tháng cành lá vẫn tươi mơn mỡn, trái chín vàng như mới hái chứng tỏ đã được tẩm ướp hóa chất bảo quản rất kỹ và đương nhiên vô cùng độc hại.

Một loại trái ngày thường được ưa chuộng, không chỉ xuất hiện trong ngày Tết mà hiện nay ngày thường cũng được bán tràng ngập, đó là dưa hấu. Những trái dưa hấu Trung Quốc to đùng, vỏ xanh mơn mỡn ruột chín đỏ tươi, màu đỏ này trông rất không bình thường. Hóa ra là được chích một thứ hoá chất gì đó mà bên ngoài lẫn bên trong nhìn rất “quyến rũ” dù để rất lâu, nhưng khi bổ trái dưa ra ruột chảy nước lạ thường và tất nhiên không ai dám ăn. Thời điểm hiện nay cho đến cuối năm, khắp các chợ, hoặc đầy ngoài lề đường người ta đẩy những chiếc xe bán lựu Trung Quốc. Đặc điểm của lựu Trung Quốc trái rất to, có trái lựu to dị thường, nặng cả nửa ký. Có hai thứ lựu, lựu đỏ và lựu bạch. Lựu đỏ chín ruột đỏ tươi, lựu bạch chín ruột màu trắng trong nhưng khi đã bị chích hóa chất thì lựu bạch cũng giống như….lựu đỏ vì giữa lớp ruột màu trắng trong có xen những hột lựu màu đỏ tươi. Đến vị ngọt của lựu Trung Quốc cũng ngọt một cách dị thường.

NƯỚC GIẢI KHÁT CHẾ BIẾN…KINH HOÀNG

Một thứ trái hoàn toàn “thuần Việt”, dùng để ăn cái và uống nước tưởng đâu sẽ rất an toàn vì từ ngoài vào trong đều sạch, nước ngọt mát, trong lành, đó là trái dừa. Tuy nhiên dừa chỉ nên uống nước khi từ trên cây hái xuống, chứ khi đã vào tay những bà bán xe đẩy ngoài đường thì không nên uống vì dừa đã bị “tắm trắng” bằng hoá chất. Lý do dừa bị “tắm trắng” vì một lẽ đơn giản khi dừa lột vỏ trái sẻ ngã màu vàng nâu rất xấu xí. Muốn trái dừa trắng nõn nà, hấp dẫn, người bán đã nhúng dừa vào một loại dung dịch tẩy trắng. Sau khi được “tắm trắng” bằng hóa chất thì nước dừa bên trong không còn tinh khiết nữa mà đúng là một thứ nước uống kịch độc.

Cà phê là thức uống cho mọi người sành điệu, ghiền hoặc không ghiền. Vui, buồn gì cũng đi uống cà phê được, thậm chí có tâm sự muốn ngồi một mình cũng vào quán cà phê chọn cho mình “riêng một góc trời” rồi kêu tách cà phê nhâm nhi suốt buổi. Nhưng bây giờ tìm được một ngôi quán bán cà phê xịn, nguyên chất, có hươgn vị cà phê thật hơi bị hiếm. Hầu hết từ cà phê hộp, máy lạnh sang trọng cho tới cà phê cóc, bình dân vỉa hè đều bán cà phê rờm với chất tạo mùi cà phê đặc trưng Buôn Mê Thuột, đặc sản cứt chồn hay cà phê Moka…tất tất mọi thứ cà phê trên đời đều có, vì hóa chất dùng trong pha chế cà phê đều bán tràn lan trong chợ…Kim Biên.

Cà phê rởm từ khâu nguyên liệu, cái mà gọi là cà phê thực chất chỉ là bắp, đậu nành, hương liệu tạo mùi vị đặc trưng của từng loại cà phê. Hợp chất này được tẩm ướp pha trộn chất tạo dính, đường hóa học, muối gạo cho vào máy trộn, nghiền và trong nháy mắt cho ra sản phẩm cà phê như ý. Sau đó các cơ sở “chế biến cà phê” tung ra thị trường, bỏ mối cho các quán cà phê rồi tùy nghi ở đây có thêm cách pha chế riêng, cho thêm mùi vị đậm đà hơn, hoặc nếu cà phê đá thì thêm chất tạo bọt, đánh lên khiến ly cà phê nổi bọt như…bong bóng xà phòng. Chủ quán cà phê hốt bạc vì một vốn mười lời. Còn người uống cà phê thì nuốt hóa chất độc hại vào bụng chờ ngày…ung thư phát triển mới biết mình sắp chết mà không hiểu tại sao lại ra nông nỗi này?!

Các cô gái bây giờ vào quán lại thích uống nước ép trái cây giống như trong phim hay cho ra vẻ sang trọng như Tây. Nhưng ly nước ép trái cây theo yêu cầu của khách được người phụ trách pha chế của quán “pha chế” kiểu gì chỉ có họ và trời biết. Nhưng đại thể, cái thứ nước ép trái cây mang tên: ổi, xòai, cam, lê, táo, bơ, thơm, bưởi, dâu…do khách kêu theo mơ-nuy của quán mà tiếp viên chìa ra trước mặt chỉ là một cái tên gọi dùng để ghi hóa đơn tính tiền theo giá trên trời chứ thực chất chỉ là …nước máy, chất tạo hương vị, đường hóa học vái lát mỏng trái thật, cho vào máy…đánh trộn, rót ra ly, cắm một cây dù giấy nhỏ xinh, một khoanh trái cây cắt mỏng để trang trí, một chiếc muỗng, cái ống hút là xong.

Một ly nước ép trái cây toàn hỗn hợp hóa chất như thế nhiều quán cà phê tính giá cắt cổ từ vài chục ngàn tới gần cả trăm ngàn. Người uống đã mất tiền oan, lại ôm thêm mầm mống bệnh tật do các chất độc hại vào lục phủ ngụ tạng, tai hại không biết đâu mà lường. Thế nhưng mỗi ngày người ta vẫn tấp nập vào quán xá, ăn uống những thứ toàn hóa chất và vô tư móc hầu bao ra trả cho những khoản tiền oan ức là điều hết sức vô lý. Hiện nay người ta không chỉ kéo nhau vào quán xá uống cà phê hóa chất và các loại thức uống pha chế bằng hương liệu mà ngay ngoài đường, trên từng cây số, các loại nước giải khát từ: nước ngọt, nước mía, nước khoáng, xi rô, đá chanh, trà chanh, trà sữa trân châu…đều tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, nhẹ là rối loạn tiêu hóa bị “Tào Tháo rượt”, nặng có khi phải chở đi bệnh viện cấp cứu, đường nào cũng mất sức khỏe, hại đến bản thân. Có khi ngay trong ly nước giải khát, phần nguy hiểm chưa chắc nằm trong nước mà nằm ngay trong “nước đá” nếu nước đá được sản xuất bất cẩn, bằng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Mới đây báo chí đã đưa tin, một loại nước ngọt đóng chai được giới trẻ ưa thích, được quảng cáo ì xèo trên các báo, đài là rất an toàn, bổ dưỡng là trà Dr Thanh nhưng lại bị phát hiện là bị “kết tủa”.

Do đó chuyện ăn uống ngày nay rất cần được mọi người đặc biệt quan tâm, cảnh giác nếu không muốn chết liền tức khắc hay chết từ từ. Đó là chưa kể những phát hiện gần đây của lực lượng công an nào là sữa bột giả, gạo giả, trứng gà giả và cả… thuốc tây, thuốc nam giả trong đó có một số loại thực phẩm chức năng. Quả là chúng ta đang sống trong xã hội bất an, mỗi ngày đánh đu mạng sống của mình với may rủi mà may thì ít rủi thì nhiều.

TỪ KẾ TƯỜNG

[CD02] TOP DÂN CA MIỀN TÂY NGỌT LỊM NGHE LÀ NGHIỆN – VỀ QUÊ NGOẠI

CD DÂN CA MIỀN NAM

TIẾNG HÁT PHÚC DUY & HỒNG PHẤN

HƯỚNG THỌ PHÚ - THƠ TRẦN NGỌC HƯỞNG

 

HƯỚNG THỌ PHÚ

Mùa hè đỏ lửa tôi về,

Náu mình bên mái trường quê chốn này.

Đất lành chim đậu lại đây,

Gõ đầu trẻ ngóng qua ngày lửa binh

Trôi theo vận nước, vận mình,

Trong bom đạn hiểu linh đinh phận người

Nói gì Vàm Cỏ Tây ơi!

Một đời ta nhỉ đầy vơi nỗi niềm

Mịt mù đâu cõi nhớ quên,

Bạn hiền khuất mặt, anh em trở lòng

Lưới trời dệt sợi sắc không,

Bèo trôi giạt vẫn trổ bông ngọt ngào.

Bao lần bấc lụn dầu hao,

Gừng cay muối mặn lặn vào lòng ai

Ơn nhau tháng rộng năm dài,

Mãi còn lại thoáng hương phai nhụy đời

Sông dài xấp ngửa tôi bơi,

Mưu sinh xuôi ngược một thời trẻ trai

Gánh tình nặng trĩu trên vai,

Tân An mãi nhớ tháng ngày đã xa!

TRẦN NGỌC HƯỞNG

.

NGÀY TRỞ VỀ - TRẦN HŨU NGƯ

 

NGÀY TRỞ VỀ

Kỷ niệm 78 năm ngày “Thương binh liệt sĩ” (27.7.1947 – 27.7.2025).

Dù ở bên này hay bên kia, đã từ lâu tôi nghe nói “hòa hợp dân tộc”… Nay tôi đăng ca khúc “NGÀY TRỞ VỀ” của nhạc sĩ Phạm Duy để đóng góp vào “hòa hợp dân tộc”, dù biết rằng bài hát này bị lạc lõng giữa những ca khúc “Thương binh liệt sĩ” của những nhạc sĩ mới sau 1975?

“NGÀY TRỞ VỀ” được nhạc sĩ Phạm Duy viết năm 1954 khi anh đang trên đường đi du học ở Pháp. Đây là một ca khúc bất hủ đã đi vào lòng người trong thời chống thực dân Pháp.

Từ năm 1954 đến nay là 71 năm, nhưng mỗi khi nghe lại, chúng ta vẫn thấy dâng trào niềm cảm xúc với hình ảnh người Mẹ mù đón con bằng cách “nắm áo người xưa, mà tưởng đây lá giấc mơ”, và người thương binh ấy làm lại cuộc đời bằng cách “chống nạn cày bừa” nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình của “con trâu xanh”, mà không anh có huy chương, phong bì, hoa thắm, màu cờ sắc áo…

-Hãy nghe và hát “Ngày trở về”, nếu được cho phép.

Và tôi xin giãi bày đôi điều:

Tôi nhớ ngày nhạc sĩ Phạm Duy trở về Việt Nam năm 2000, có một Công Ty mua bài “Tình Ca” của anh giá 100 triệu.

Thấy vậy, tôi năn nỉ anh, tôi mua 25 chữ trong NGÀY TRỞ VỀ:

“… Mẹ lần mò ra trước ao

Nắm áo người xưa ngỡ trong giấc mơ

Tiếc rằng ta đôi mắt đã lòa

Vì quá đợi chờ…”

Với giá 1 tỷ, nhưng chờ em trúng số em sẽ trả!

Anh cười, nhìn tôi…

Nhạc sĩ Phạm Duy, một thiên tài âm nhạc, từ tiền chiến, trung chiến, hậu chiến…, anh viết nhiều thể loại, để lại cho hôm nay và mai sau những ca khúc khó quên. Nghe nhạc Phạm Duy, tôi để ý đến một điều: Anh hay dùng từ “Lũ”, chữ “Lũ” nghe thật dễ thương! Một “hình dung từ” mà chỉ có nhạc sĩ Phạm Duy hay dùng.

“… Hoa chẳng yêu “lũ bướm” lả lơi…” (Nhạc phẩm Hoa Xuân)

“… Có “lũ kỷ niệm” trước sau…” (Nhạc phẩm Nghìn trùng xa xách)

“… Đàn trẻ đùa bên “lũ trâu”…” (Nhạc phẩm Ngày trở về)

Và Thi sĩ Vũ Hoàng Chương trong bài thơ “Phương xa” cũng đã cho chúng ta chữ “Lũ” thật đau nhói:

“… Lũ chúng ta, lạc loài, dăm bảy đứa

Bị quê hương ruồng bỏ giống nòi khinh…

Lũ chúng ta, đầu thai lầm thế kỷ

Một đôi người u uất nỗi chơ vơ

Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị…”

(Tiếc quá, không có nhạc sĩ nào trước 75 phổ nhạc bài thơ này?)

NGÀY TRỞ VỀ, một bài hát sinh ra trong thời kháng chiến chống Pháp, đã làm hàng triệu con tim thổn thức, đó là một ca khúc đã được vẽ lại bằng bức tranh âm nhạc, mà khó có tác phẩm, bức tranh nào thay thế được!

Dù cho Chiến-tranh chống Pháp, hay chống Mỹ… Cho dù chết bên này hay bên kia, cũng là người Việt Nam chết vì Chiến tranh.

Hát NGÀY TRỞ VỀ để nhớ những thương binh, ngày kháng chiến chống Pháp:

“… Ngày trở về anh bước lê

Trên quãng đường đê đến bên lũy tre

Nắng vàng hoe vườn rau trước hè

Chờ đón người về…”

Chiến tranh đã đi qua lâu rồi, tất cả những đau thương mất mát cũng đã qua lâu rồi, nhưng chỉ có những bài ca đi qua trong Chiến tranh vẫn còn ở lại, và mãi mãi ở lại.

Tôi sinh ra là đã có Chiến tranh, rồi tôi lớn lên trong Chiến tranh, rồi tôi bước vào cuộc mưu sinh cũng trong Chiến tranh!

Thời kháng chiến chống Pháp cho đến khi đất nước chia cắt, nhạc của Phạm Duy, là những bài ca dẫn tôi đi vào con đường âm nhạc, và từ dạo con sông Bến-Hải “hai màu” cho đến ngày “Ta tiến về Saigon”, âm nhạc không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của tôi.

Kháng chiến chín năm tôi hát nhạc Phạm Duy, Phan Huỳnh Điểu, Tô Hải, Trần Hoàn, Lê Thương, Hoàng Nguyên, Lê Mộng Nguyên… Đặc biệt ca khúc “Ngày trở về” của Phạm Duy, một bài hát làm rơi nước mắt hàng triệu người mẹ vì mỏi mòn chờ đợi con. Chỉ cần hai-mươi-lăm-chữ (25) trong nhạc phẩm “Ngày trở về”, dù trở về trên đôi nạng gỗ, mọi người vẫn phải xúc động mỗi khi nghe lại ca khúc này.

Hai-mươi-lăm-chữ, từ lúc:

“… Mẹ lần mò ra trước ao

Nắm áo người xưa

Ngỡ trong giấc mơ

Tiếc rằng ta đôi mắt đã lòa

Vì quá đợi chờ…”

Không gian, thời gian của “NGÀY TRỞ VỀ” chỉ là những giây phút ngắn ngủi, nhưng đó là hình ảnh bất tận trong cuộc trùng phùng giữa MẸ và CON khi cuộc chiến chưa hẹn ngày kết thúc. (Nhạc thì có “Ngày trở về”, ảnh thì có bức ảnh “Mẹ con ôm nhau rơi lệ” của nhiếp ảnh gia Lâm Hồng Long, amh là người ở Bình Tuy tập kết ra Bắc).

Cuộc đời có đôi khi là những chuỗi ngày chờ đợi, nhiều lúc không biết mình chờ đợi cái gì, tiền tài, danh vọng, tình yêu?... Đợi chờ trong nỗi hân hoan, chờ đợi trong niềm tuyệt vọng và ngay cả trong đợi chờ những điều mà mình biết sẽ không bao giờ có được!

Trong “NGÀY TRỞ VỀ”, người mẹ chờ đợi con… chờ đợi đến nỗi đôi mắt mẹ đã lòa, thì trên đời này không có sự chờ đợi nào cay đắng và vĩ đại hơn! Tôi không có tham vọng lý giải, phê bình, mà chỉ cảm nhận ở góc độ một người yêu mến âm nhạc, một người đã đi qua nghèo đói, dốt nát, mất mát, lâm trận trong Chiến tranh, và mẹ tôi cùng những người mẹ khác cũng đã từng chờ đợi, cũng đã từng níu tay bịn rin, rơi nước mắt nhìn những đứa con, đứa cháu, khi chúng bước vào cuộc Chiến tranh mà chẳng hy vọng có ngày về.

Nghiệt ngã và bất hạnh, từ khi những đứa con tuột khỏi tay mẹ, biền biệt nơi chiến trường, người mẹ không tính ngày, tính tháng, mà tính năm chồng lên năm… Lâu quá, đứa con đã trở thành “Người xưa”, còn người mẹ không còn là Mẹ nữa, mà là “Ta”. Tôi nghĩ, không có cuộc chia ly nào lâu đến thế, không có ngày trở về nào lại xót xa đến thế và không có sự đau đớn nào hơn. “Ta” và “Người xưa” gần gũi mà muôn trùng cách biệt. “Ta” là mẹ, “Con” là người xưa, một sự xưng hô nghe nhói lòng, và có cuộc trùng phùng nào đớn đau hơn không? (Trong tình ca Ngày trở về. Còn có cái đau nào hơn, dù đứa con đã trở về, nhưng người mẹ không tin, cứ tưởng đó chỉ là giấc mơ):

“… Mẹ lần mò ra trước ao nắm áo người xưa

ngỡ trong giấc mơ

Tiếc rằng TA đôi mắt đã mở vì quá đợi chờ…”

Những bài ca đi qua tôi trong Chiến-tranh vẫn còn đó. Nhạc phẩm “Ngày trở về” vẫn còn đó, dù thời gian đã xa chúng ta quá lâu, nhưng đó là bài ca hoài niệm, bài hát chứng tích Chiến-tranh, một áng văn bất hủ của chia ly và đoàn tụ trong Chiến-tranh. Ngày trở về của anh thương binh không có huy chương, và sự đãi ngộ dành cho anh là đám ruộng cùng con trâu và cây cày:

“… Ngày trở về có anh thương binh

Chống nạng cày bừa

Vì thương yêu anh

Nên ngày trở về

Có con trâu xanh hết lòng giúp đỡ…”

(Phạm-Duy dùng chữ “con trâu xanh” hay quá).

(Theo tôi, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, “phù phép” ngôn ngữ, còn nhạc sĩ Phạm Duy là “phù thủy” ngôn ngữ?)

Nghe “Ngày trở về”, tôi chợt nhớ hai nhạc phẩm “Trở về” của Châu-Kỳ và “Ngày về” của Hoàng-Giác:

“… Về đây nhìn mây nước bơ vơ

Về đây nhìn cây lá xác xơ”…

(Trở về - Châu Kỳ)

“… Tung cánh chim tìm về tổ ấm

Nơi sống bao ngày giờ đằm thắm…”

(Ngày về - Hoàng Giác)

Tất cả đều là sự trở về, nhưng “NGÀY TRỞ VỀ” của nhạc sĩ Phạm Duy lại mang nhiều vết thương thân thể, vết thương thịt da có thể lành, nhưng vết thương lòng làm sao lành được, đã làm nhói đau hàng triệu trái tim của những người mẹ của một thời chia ly có khi là ly biệt.

“NGÀY TRỞ VỀ”…, ai cũng có một nơi chốn để trở về: Một mái ấm gia đình, hay một quê hương. Trở về sau chiến thắng, trở về sau thất bại, trở về từ một nơi xa xôi nào đó khi thấy cuộc sống bị đe dọa, bất ổn, hoặc trở về khi đã “tàn cuộc chơi”…

Những người từ bỏ quê hương vì một lý do nào đó, đến cuối đời có đôi khi lại mong muốn trở về chính nơi mình được sinh và lớn lên. Nhưng cái nơi tưởng chừng đơn giản ấy lại không phải ai cũng toại nguyện. Chiến tranh vùi dập trong những tháng năm tưởng chừng như không thể nào dứt, chờ đợi Hòa bình như vô vọng, vậy mà khi có Hòa bình rồi, tại sao có người lại sống chết tha phương? Lại là một điều nhức nhối của những ngày tháng Hòa bình, khó mà chữa lành vết thương.

Tôi yêu mến nhạc Phạm Duy. Năm 2000 từ Mỹ, anh đã viết thư khuyên tôi: “Hãy nghe nhạc Phạm Duy”. Và cũng trong năm 2000 này tôi đã gặp Phạm Duy tại Saigon. Vâng, tôi đã nghe, đã đọc về Phạm Duy, và lần này, xin phép anh, tôi viết về một chút suy nghĩ nông cạn của mình về ca khúc “NGÀY TRỞ VỀ”:

“… Ngày trở về

Những đóa hoa thấm thoát mười năm nhớ anh vắng xa

Có nhiều khi đời hoa chóng già vì thiếu mặn mà…”

-Một bông hoa cho ngày thương binh.

-Một nén nhang cho Phạm-Duy.

-Một bài hát dành cho những ai không phân biệt bên này hay bên kia.

Phạm Duy đã một thời viết rất nhiều bài ca chống thực dân Pháp, anh một lòng với kháng chiến, ôm đàn, hát vang…, và sau cùng, có nhiều lý do để anh từ bỏ kháng chiến “dinh tê” năm 1951. Nhạc sĩ Phạm Duy đã chia sẻ:

-“Tôi đã ra đi nhiều lần. Từ kháng chiến vào thành phố, rồi vào Saigon. Từ Saigon, tôi bỏ lại hết đi sang Mỹ…” (trang web PhamDuy.com)

Năm 2000, anh đã trở về Việt Nam , để chết trên quê hương mình:

“… Việt Nam Việt Nam hai câu nói sau cùng khi lìa đời…”

(Ca khúc Việt Nam Việt Nam-Phạm Duy)

Và có một câu hát trong NGÀY TRỞ VỀ vượt lên trên tình yêu:

-Có nhiều khi đời hoa chóng già vì thiếu mặn mà.

TRẦN HỮU NGƯ

HƯƠNG XƯA- BẾN CHIỀU - THƠ MẶC PHƯƠNG TỬ

 HƯƠNG XƯA-BẾN CHIỀU

Bỗng dưng đếm bước trong chiều

Vó câu chợt thoáng nghe hiu hắt lòng.

Ngàn mây từ cõi phiêu bồng

Bờ nhân ảnh, có phương hồng cỏ hoa.!

Đường chiều giăng mắt mù sa

Gót phong trần giữa bóng tà huy bay.

Thực-hư một giấc mơ gầy

Nhục-vinh mấy cuộc buông tay kiếp người.

Rồi nước chảy, rồi mây trôi,

Cuộc cờ thế sự buồn vui vẫn là...!

Rồi nắng sớm, rồi chiều sa,

Nghĩ cho thân phận người ta sớm chiều.

Thế mà lòng ước mơ nhiều

Những khi mộng tưởng trăm điều lo toan.

Thế mà những giấc mộng con

Đêm dầy đè nặng lên hồn hoang vu.

Hay đâu trong cõi mịt mù,

Còn lơ mơ cuộc phù du não nùng.

Cánh chim bạt gió muôn trùng,

Ta về gom cả một dòng thời gian.

Bóng lau xa, gió trên ngàn,

Gió phơ phất gió, hoa vàng đong đưa.

Ngược xuôi dù đã bao mùa,

Con thuyền về lại hương xưa bến chiều.

South Dakota tháng 7.2021.

MẶC PHƯƠNG TỬ

[CD01] TOP DÂN CA MIỀN TÂY ĐẶC SẮC NGHE LÀ MÊ – MIỀN TÂY QUÊ TÔI

O HUẾ XƯA - THƠ HUỲNH TÂM HOÀI

 

O HUẾ XƯA

(Tặng o Huế một lần gặp năm 2003)

Huế xưa trăng nước mơ màng

Dòng Hương óng ánh trăng vàng lao xao

Thuyền trôi …nước chảy rẻ đôi

Tóc em bay nhẹ rẻ hai vai gầy

Ai thề ai hẹn đêm nay

Cho chuông Thiên mụ vỗ đầy tiếng ngân

O xưa dáng nhỏ thanh tân

Nghiêng vành nón lá …mấy vần thơ bay

Tràng Tiền mấy nhịp cầu vai

Đem thương đem nhớ cho ai đi về

Nam giao bước nhẹ vai kề

O xưa dáng nhỏ ...tóc thề ngang vai

Thì thầm anh nói bên tai

Làm em ốt dột đỏ gay má hồng

Huế ơi huế ghé một lần

Mà sao thương nhớ O lần gặp suông

Giờ xa…xa mấy mươi năm

O xưa Huế đã bặt tăm mất nguồn

Dáng xưa dịu ngọt má hường

Từ dung nhan đó Huế thương đến chừ .

HTH

THU NHỚ MẸ - thơ NAM VĨNH - nhạc TỐ MAI

THU NHỚ MẸ

THƠ NAM VĨNH

NHẠC  & TRÌNH BÀY TỐ MAI

NHỚ AI - THƠ NHÃ MY, NHẠC TỐ MAI

NHỚ AI

THƠ NHÃ MY

NHẠC& TRÌNH BÀY TỐ MAI

HOÀ ÂM NAM VĨNH

VỀ NAM CALI - THƠ HUỲNH TÂM HOÀI

 

VỀ NAM CALI

Về Nam Cali… chuyến đi dài 8 tiếng

Bánh xe lăn qua đồng, dốc đồi cao

Nắng mùa hè…dãi đồi khô trọc lốc

Cỏ úa vàng cháy xém đất đen nâu

Có những khoảng chạy dài như vô tận

Rừng Ô Liu thiếu nước lá đong đưa

Trời Cali đang vào mùa hạn hán

Lá vàng che luống đất đợi cơn mưa

Xe lên cao …cao hơn 5000 feets

Nhìn vực hồ nước hụt loáng xanh lơ

Khách du ngoạn lướt thuyền xa nước rẻ

Tàn cây nghiêng thèm nước dội lên bờ

Xe thả dốc quanh co triền núi xuống

Dòng xe qua Los-Angeles, Santa-Ana

Xa lộ 5…xe bắt đầu khựng lại

Ta nôn nao gặp lại bạn ngày xưa

Mấy ngày liền loanh quanh đi chưa hết

Phố Bolsa -liền nối Westminster

Phước Lộc Thọ…ngồi cà phế tán gẩu

Chuyện trên trời, dưới đất, chuyện quê xưa

Nắng miền Nam diụ hơn miền Bắc

Ra biển chơi hứng gió mát biển xanh

Sóng ngàn khơi lớp sóng lùa bờ cát

Một chút hồn thanh thảng với xa ngàn

Mấy ngày hẹn… gặp bạn bè tất bật

Nhậu mấy chầu...rỉ rả chuyện đời xưa

Thằng nào thằng nầy đầu bạc trắng

Mà nâng ly cũng khí thế cụng- cưa

Từ miền Bắc…về miền Nam mấy bận

Mỗi lần về, mỗi lần hẹn về Nam

Mấy lần trước còn lái xe ngon trớn

Giờ xe đò ghế dựa lại mõi lưng

Vài năm nữa chắc khi ta chóng gậy

Thì bọn mầy rồi cũng giống y chang

Xụm bà chè thì thôi phải đành chịu

Trụ thân già ngồi mà nhớ phương Nam

HTH

(Chuyến đi đó gần 20 năm )